Ο Γιάννης Φιλέρης ανήμερα των πεντηκοστών γενεθλίων του Ζάρκο Πάσπαλι αφιερώνει 51 στιγμές της ζωής και της καριέρας του ανθρώπου που άλλαξε το ελληνικό μπάσκετ και …ξεγέλασε δις τον χάρο! (VIDEOS) Πενηντάρισε και ο Ζάρκο. Πέρσι, τέτοια εποχή, του κάναμε ένα μεγάλο αφιέρωμα για τα γενέθλιά του, τον φιλοξενήσαμε μαζί με το Μάνο Μίχαλο και τον Στέφανο Τριαντάφυλλο στην Super Basketball. Για όλους μας ο Πάσπαλι, παραμένει το σύμβολο μιας εποχής. Πέρασαν πολλοί ξένοι από τα μέρη μας. Ελάχιστοι, ωστόσο, κατάφεραν να σημαδέψουν το σπορ, όπως αυτός. Θα έλεγε κανείς ότι η επιρροή του στην Ελλάδα ήταν πολύ μεγαλύτερη, σε σχέση με την αντίστοιχη που είχε στην ίδια του την πατρίδα.
Ο «δικός μας Ζάρκο» είναι μια ολόκληρη ιστορία. Μια τρομερή, σχεδόν καρτουνίστικη φιγούρα, με τα μεγάλα αυτιά, το σχεδόν κωμικό στυλ όταν δοκίμαζε να σουτάρει, το αιώνιο άσπρο τι-σερτ μέσα από τη φανέλα του και … το μόνιμο τσιγάρο στα χέρια, εκτός γηπέδου. Καμιά φορά και εντός…
Μέρα που είναι, είπαμε να θυμηθούμε 50 πράγματα από την διαδρομή του Ζάρκο στα γήπεδα του μπάσκετ. Με αριθμούς, με δηλώσεις του, με αξέχαστες στιγμές. Πάμε:
1. Δεν ήταν η πρώτη επιλογή του Ολυμπιακού, το καλοκαίρι του 1991, για τη θέση του ξένου. Αρχικά, ο Σωκράτης Κόκκαλης με τον Γιάννη Ιωαννίδη είχαν επιλέξει τον Ροντ Στρίκλαντ, αλλά η αργοπορία του ιδιοφυή πασέρ και σκόρερ που τότε έπαιζε στους Σαν Αντόνιο Σπερς, να απαντήσει, άλλαξαν τον σχεδιασμό. Ο Ιωαννίδης είχε άμεση εικόνα από τον Ζάρκο, καθώς τον είχε αντιμετωπίσει με τον Άρη εναντίον της Παρτιζάν και η συμφωνία έκλεισε όταν βρέθηκε στη Ρώμη για το Ευρωμπάσκετ ’91.
2. Προς τα έξω είχε βγει ότι ο «ξανθός» πήγε στην Ιταλία για να παρακολουθήσει τους αγώνες της Εθνικής, αλλά και να οριστικοποιήσει τη μεταγραφή του Αντώνη Σταμάτη από τον Πανελλήνιο. Δεν ήταν ψέματα. Έκανε και τα δύο, αλλά ταυτόχρονα συναντούσε και τον Πάσπαλι, για να συμφωνήσουν στη συνεργασία τους στον Πειραιά. Δεν ξέρουμε τι θα έκανε ο Στρίκλαντ αν έλεγε το ναι, πάντως ο Ολυμπιακός είχε βρει πραγματικά τον άνθρωπο που θα τον οδηγούσε στη γη της επαγγελίας…
3. Η πρώτη του σεζόν στην Ελλάδα ήταν απίστευτη: «Βρεθήκαμε από το πουθενά στην κορυφή. Ο Ζάρκο μπροστά και μεις όλοι από πίσω του» εξομολογήθηκε πέρσι τέτοια εποχή, ο Σταύρος Ελληνιάδης στο Sport24.gr. Ο ασταμάτητος Ζάρκο τα έκανε όλα. Πήρε τον Ολυμπιακό από το χεράκι και τον οδήγησε εκ του ασφαλούς εκεί που είχαν στοχεύσει Κόκκαλης και Ιωαννίδης. Οι αριθμοί του, στην πρώτη του χρονιά, ξεπερνούν ακόμη κι εκείνους του Νίκου Γκάλη: 33.6π (85%β, 57%δ, 28%τρ) 10.2ρ, 2ασ, 1.8κλ, 3.1λ στην κανονική περίοδο και 31π (88%β, 53%δ, 40%τρ) 8.2ρ, 2,1 ασ, στα πλέι-οφ.
4. Τα’ φερε έτσι η κλήρωση, που ο πρώτος αντίπαλος του Ολυμπιακού στο νέο ξεκίνημά του ήταν ο Άρης. Ο Ιωαννίδης αντιμετώπιζε τον … άλλο του εαυτό, την ομάδα που είχε ο ίδιος οδηγήσει στην κορυφή. Ο Ζάρκο φρόντισε να κάνει σαφείς τις προθέσεις του με το καλημέρα, σκοράροντας (στο 67-59 του Ολυμπιακού) …38 πόντους με 16/19β, 8/18δ και 2/7τρ! Στο πρώτο ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό σταμάτησε στους 39π (78-76 υπέρ του ΟΣΦΠ) ενώ εναντίον του Πανιωνίου (94-83) σημείωσε 46π (11/14β, 13/22δ, 3/5τρ). Ο Ολυμπιακός τερμάτιζε δεύτερος, πίσω από τον ΠΑΟΚ και είχε κάνει αυτό που ζητούσε. Επέστρεφε στο προσκήνιο μετά από 15 χρόνια μπασκετικής ανυπαρξίας.
5. Ο Ζάρκο δεν … έβγαινε, σχεδόν, ποτέ από το παρκέ. Μόνο αν έκανε φάουλ, ή δεν άντεχε άλλο να τρέχει, να παίρνει ριμπάουντ και να σκοράρει. Ακόμη, όμως, κι όταν έμενε από ανάσες, παρέμενε στο γήπεδο και …παραπατώντας έβαζε απίθανα καλάθια, που πολλές φορές άφηναν με ανοιχτό το στόμα και τους ίδιους τους συμπαίκτες του. Ο Ελληνιάδης θυμόταν τη συμβίωση μαζί του ως εξής: «Το πιο δύσκολο ήταν να κοιμηθείς δίπλα στον Ζάρκο. Όλο το βράδυ έβλεπε κασέτες ΝΒΑ, κάπνιζε το ένα τσιγάρο πίσω από το άλλο και έπινε κόκα-κόλα. Κι όταν τελείωναν τα αναψυκτικά, το έριχνε στα εσπρέσο. Από την πρώτη στιγμή δέθηκε με την ομάδα. Δεν άφηνε κανένα να πληρώσει, ενδιαφερόταν για τα πάντα, βοηθούσε τους πάντες. Ειδικά για τους συμπατριώτες του, που περνούσαν δύσκολα από τον πόλεμο, έκανε πάρα πολλά, χωρίς να το μάθει κανείς. Χωρίς να πει σε κανέναν τίποτε...»
6. Η αλήθεια είναι το κάπνισμα ήταν η πιο μεγάλη αδυναμία του. Ο Ζάρκο έσβηνε το ένα τσιγάρο και άναβε το άλλο. Στο ΝΒΑ όταν πήγε (το 1988) σαν μεταγραφή μάλιστα των Σαν Αντόνιο Σπερς, καθώς δεν είχε περάσει από τη διαδικασία του ντραφτ, οι Αμερικανοί τον έστειλαν μέχρι και σε υπνωτιστή για να σταματήσει την κακή συνήθεια. Μάταια. Ο Ζάρκο δεν το … έκοβε με τίποτε και γενικά φαινόταν να έχει πάρει αρκετά ελαφρά την υπόθεση ΝΒΑ, αφού σε μια από τις πρώτες δηλώσεις τους στους Σπερς είχε δηλώσει «θέλω να βγάλω λεφτά στην Αμερική, έτσι ώστε να ανοίξω μια pizza hut στο Βελιγράδι»! Πρόλαβε να παίξει σε μόλις 22 αγώνες σημειώνοντας 72 πόντους.
7. Ένα από τα κορυφαία παιχνίδια του στην Α1 ήταν η αξέχαστη πρεμιέρα του πρωταθλήματος του 1992, όταν ο Ολυμπιακός … έχασε από τη Δάφνη 104-103 με τον Πάσπαλι να σημειώνει 54 πόντους έχοντας συνολικά 20/36 σουτ! Ο Ολυμπιακός προηγήθηκε 95-91 λίγο πριν από το τέλος της κανονικής περιόδου αλλά η Δάφνη πρώτα με τον Ριτς Ρέλφορντ κι ύστερα με τον Θόδωρο Καραμανώλη, ισοφάρις3 95-95 και ο αγώνας κρίθηκε στην παράταση, με τον Σταύρο Ελληνιάδη να χάνει κρίσιμη βολή στο τέλος, τον Ρέλφορντ να ευστοχεί και το πρωτάθλημα να αρχίζει … πιο εντυπωσιακά από ποτέ. Μοιάζει με παραμύθι, αλλά ναι, το ελληνικό πρωτάθλημα ήταν πράγματι το καλύτερο της Ευρώπης, από πλευράς ποιότητας, ανταγωνισμού και βαθμού δυσκολίας να το κερδίσεις!
8. Ο Ολυμπιακός κατάφερε να στεφθεί πρωταθλητής μετά από μια ολόκληρη 15τετία και ο Ζάρκο ήταν «ο άνθρωπός του». Αυτή τη φορά είχε δίπλα του τον Γουόλτερ Μπέρι, ενώ τα «ερυθρόλευκα» φορούσαν Τάρλας, Τόμιτς και Νάκιτς. Ο Πάσπαλι δε χρειαζόταν να τα κάνει … όλα. Όχι ότι είχε πρόβλημα. Στον πρώτο γύρο των πλέι-οφ, κόντρα στον Άρη σκοράρει 44 πόντους (9/10β, 13/22δ, 3/4τρ) και φυσικά ήταν πρώτος σκόρερ και στους τελικούς με τον Παναθηναϊκό, που δεν ολοκλήρωσε τη σειρά, καθώς μετά το 1-2 του Ολυμπιακού μέσα στη Γλυφάδα, αποχώρησε διαμαρτυρόμενος για τη διαιτησία.
9. Η Ευρώπη ήταν μια… άλλη περιπέτεια για τον Ζάρκο, που είχε εντυπωσιάσει νωρίς-νωρίς, παίζοντας στο πρώτο φάιναλ-φορ, στη Γάνδη. Ήταν μέλος της τρομερής Παρτιζάν που κοούτσαρε ο 29χρονος (τότε), Ντούσκο Βουγιόσεβιτς. Η Παρτιζάν του Ντίβατς, του Τζόρτζεβιτς, του Ομπράντοβιτς, του Πετσάρσκι, του Γκρμπόβιτς, του Σάβοβιτς του Ίβο Νάκιτς ήταν και η Παρτιζάν του Πάσπαλι. Με το νο 13 στην πλάτη, ο Ζάρκο είχε σκοράρει 18 πόντους στον ημιτελικό με την Μακάμπι (87-82 για τους Ισραηλινούς) και άλλους 21 στο μικρό τελικό εναντίον του Άρη (105-93 για τους Γιουγκοσλάβους) που χάρισε στην ομάδα την τρίτη θέση. Από τότε ο Ιωαννίδης είχε βάλει στο μυαλό του το όνομα του 21χρονου φόργουορντ που έπαιζε κάτι ανάμεσα στο «3» και το «4», αν και αργότερα στον Ολυμπιακό … δεν είχε θέση. Έπαιζε παντού και έκανε τα πάντα.
10. Με τον Ολυμπιακό έπαιξε δυο χρονιές στην Ευρωλίγκα. Στο δρόμο για την Αθήνα (το 1993) οι «ερυθρόλευκοι» δεν ήταν φαβορί, απέναντι στη Λιμόζ, αλλά έφτασαν μια ανάσα πριν από την πρόκριση τους. Ο Ζάρκο είχε την πρώτη συνάντηση με το πεπρωμένο του, όταν στον τρίτο προημιτελικό κι ενώ ο Ολυμπιακός έφευγε στην τελευταία επίθεση με το σκορ ισόπαλο στο 58-58, ο Ιταλός ρέφερι Ζανόν είδε το αριστερό πόδι του Ζάρκο να πατάει τη γραμμή του Μπομπλαν. Η μπάλα πέρασε ξανά στη Λιμόζ, που νίκησε 60-58 έκανε το 2-1 και πήρε το εισιτήριο για το ΣΕΦ, όπου στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ακόμη και τώρα ο Ζάρκο δεν είναι σίγουρος ότι πατούσε τη γραμμή: «Όπως το έδειξε η τηλεόραση κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι πατούσα τη γραμμή» είπε στην Superbasketball. Η αλήθεια είναι ότι ριπλέι από άλλη κάμερα, πλην της κεντρικής δεν είδαμε. Μαζί με τον Ουόλτερ Μπέρι, ο Πάσπαλι είχε δημιουργήσει ένα σπουδαίο δίδυμο και στην επιστροφή του στην Ευρωλίγκα, σκόραρε είχε 20.9π, 5.3ρ και 1.4 ασίστ
11. Ένα χρόνο αργότερα ο Ολυμπιακός έφτανε στον τελικό! Ένα κατόρθωμα που για δεκαετίες έμοιαζε … όνειρο απατηλό για οποιαδήποτε ελληνική ομάδα. Κι όμως. Αποκλείοντας τον Παναθηναϊκό στον ημιτελικό, οι «ερυθρόλευκοι» έπαιξαν στον τελικό και έφτασαν μια ανάσα πριν νικήσουν την Μπανταλόνα. Έμειναν, ωστόσο, χωρίς καλάθι για εφτά ολόκληρα λεπτά και οι Καταλανοί με το τρίποντο του Κορνέλιους Τόμπσον πανηγύριζαν την κατάκτηση του τροπαίου. Ο Πάσπαλι ήταν μοιραίος για τον Ολυμπιακό, κυρίως από τη γραμμή του φάουλ, καθώς τελείωσε το ματς με 3/10 βολές. Στην πιο συναρπαστική χρονιά στην Ευρωλίγκα (23.8π, 4.8ρ) παρέα με τον Ρόι Τάρπλεϊ, με τον Ολυμπιακό να παίζει μπάσκετ … της επόμενης δεκαετίας
12. Τι έγινε, όμως, και ο Πάσπαλι από … ένας παίκτης του 85% στις ελεύθερες βολές όταν πήγε στον Ολυμπιακό, τη σεζόν 1993-94 σούταρε σχεδόν με 50%; Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει ακόμη το φαινόμενο. Κυκλοφορούν διάφοροι αστικοί μύθοι. Μέχρι ότι νέκρωσε ένα νεύρο στο χέρι του και δεν μπορούσε να σουτάρει καλά από τη γραμμή, την ώρα που … μπορούσε από οποιαδήποτε άλλη θέση. Τίποτε δεν ίσχυε απ’ όλα αυτά. Ήταν καθαρά θέμα ψυχολογίας. Το πιο εντυπωσιακό; Ο Πάσπαλι έχει ακόμη το ρεκόρ ευστοχίας σε βολές στο ελληνικό πρωτάθλημα: 22/22 από τον περίφημο αγώνα με την ΑΕΚ στο Γ.Μόσχος (είχε σκοράρει 43π)
13. Παρά την μεγάλη απογοήτευση του Τελ Αβίβ, ο Ολυμπιακός όρθωσε ανάστημα και κατάφερε να πάρει το πρωτάθλημα νικώντας τον ΠΑΟΚ με 3-2 νίκες. Στον τελευταίο τελικό σκόραρε 30 πόντους, παίρνοντας το αίμα του πίσω για τις πολύ κακές επιδόσεις του στα προηγούμενα παιχνίδια. Κακές για τα δικά του στάνταρ, καθώς στον πρώτο τελικό είχε σκοράρει «μόλις» 19π με 8/14δ και 3/9β (και 9 λάθη). Στον 5 τελικό όμως ήταν και πάλι ο Πάσπαλι: 30π με 12/20δ, 1/2τρ και 3/4 βολές
14. Τι έγινε στο Τελ Αβίβ; Ο Πάσπαλι θα απαντήσει τον Νοέμβριο του 2015, στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην Superbasketball: «Μετά από τόσα χρόνια ακόμη δεν υπάρχει λογική εξήγηση. Χάσαμε από μία ομάδα που ήταν πραγματικά πολύ χειρότερη από εμάς. Έχασα τις δύο ελεύθερες βολές, όμως γενικά εκείνη τη σεζόν, για κάποιο λόγο έχανα πολλές βολές. Ήταν ευκαιρία να πάρουμε τον τίτλο. Δεν ξέρω αν χάσαμε το παιχνίδι από τις δικές μου βολές ή αν το είχαμε χάσει νωρίτερα. Το καλό είναι πως εκείνη τη χρονιά πήραμε το πρωτάθλημα και το Κύπελλο. Δείξαμε πως σε δύσκολες στιγμές μπορούμε να κάνουμε σπουδαία πράγματα»
15. Η αποχώρηση του από τον Ολυμπιακό ήταν επεισοδιακή, όχι γιατί … έφυγε μετά από τρία χρόνια, όπου πραγματικά «λατρεύτηκε» σαν Μεσσίας, αλλά επειδή η απόφασή του να πάει στον αιώνιο αντίπαλο μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την αντιπαλότητα των δυο μεγάλων ομάδων. Ήταν το καλοκαίρι που οι δυο αιώνιοι «άλλαζαν» ξένους, καθώς ο Ολυμπιακός πήρε τον Αλεξάντερ Βολκόφ και ο Παναθηναϊκός τον Ζάρκο! Στον αγώνα πρωταθλήματος μέσα στο ΣΕΦ, ο Πάσπαλι πετυχαίνει το καλάθι της νίκης του ΠΑΟ, για πρώτη φορά επί Ιωαννίδη, μέσα στο Ειρήνης και Φιλίας. Το έβαλε μάλιστα με το δεξί, γιατί όπως είπε «με το αριστερό κρατούσα τα αρχ@#$ μου». Οι ολυμπιακοί δεν του το συγχώρεσαν ποτέ και λίγους μήνες αργότερα, ενώ οι «ερυθρόλευκοι» νικούσαν ξανά τον ΠΑΟ στον ημιτελικό της Ευρωλίγκας, οι οπαδοί τους στο Πρενθίπε Φελίπε τραγουδούσαν το «δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ, Πασπαλιέ, Πασπαλιέ…»
16. Με τον Παναθηναϊκό στην Ευρωλίγκα κάνει μια σπουδαία χρονιά (19.8π, 5.6ρ, 2.3 ασίστ) αλλά και πάλι αποτυγχάνει να κερδίσει το βαρύτιμο τρόπαιο του πρωταθλητή Ευρώπης. Στα προημιτελικά πλέι-οφ, οι «πράσινοι» χάνουν το πρώτο ματς από τη Βίρτους Μπολόνια, αλλά με δυο επικές εμφανίσεις του Πάσπαλι (27 και 20 πόντους αντίστοιχα) κάνουν το 2-1 και προκρίνονται στο φάιναλ-φορ. Ο Ζάρκο δηλώνει μετά το τρίτο παιχνίδι: «Ποιο είναι το μυστικό μου; Κάπνισα ένα πακέτο μάλμπορο πριν από τον αγώνα…» Ήταν η δική του απάντηση σε δημοσίευμα ιταλικής εφημερίδας μετά τον πρώτο αγώνα: «Στα πέντε λεπτά λαχανιάζει και δεν μπορεί να τρέξει, γιατί απλά … καπνίζει».
17. Στον Παναθηναϊκό επιδεινώθηκε το πρόβλημα με τις βολές (σούταρε όλη τη χρονιά με 54.6%, το μικρότερο της καριέρας του) και … ξεκίνησε τη χρονιά εναντίον του Ολυμπιακού. Ο αγώνας του Κυπέλλου, εναντίον της πρώην ομάδας του στο κλειστό του Σπόρτιγκ, μήνα Σεπτέμβριο, με τρομερή ζέστη και οπαδούς των δυο ομάδων μέσα στο γήπεδο, έχει μείνει στην ιστορία. Όχι βέβαια για το μπάσκετ που παίχθηκε, αλλά για το ... σκορ: 42-40 υπέρ του ΠΑΟ, με τον Πάσπαλι να κάνει μια από τις χειρότερες εμφανίσεις της καριέρας του (5π με 2/11δ, 0/1τρ και 1/2β), τον Βράνκοβιτς να ανεβαίνει στην εξέδρα για να πανηγυρίσει και το Νίκο Γκάλη να παίζει έναν από τους τελευταίους του αγώνες με τον ΠΑΟ. Όποιος δεν έχει ζήσει την ένταση αυτού του ματς δεν ξέρει τι σημαίνει … ντέρμπι.
18. Το «δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ» ξανακάνει την εμφάνιση του σαν σύνθημα, λίγους μήνες αργότερα. Στο Ευρωμπάσκετ του 95, μέσα σε τρομερά φορτισμένη ατμόσφαιρα όπου η ελληνοσερβική φιλία πάει περίπατο, όλο το ΟΑΚΑ παίρνει το μέρος της Λιθουανίας. Ο Σάσα Τζόρτζεβιτς, όμως, σε μια μπασκετική ραψωδία σημειώνει 41 πόντους με 9/12 τρίποντα και μαζί με τους συμπαίκτες του, στην ζωντανή σύνδεση της ΕΡΤ τραγουδούν … το «δεν θα πάρεις Κύπελλο ποτέ», που έγινε κάτι σαν ύμνος για τους «πλάβι». Ο Ζάρκο παίζει 18 λεπτά στον τελικό σημειώνοντας 5 πόντους…
19. Στα 30 του χρόνια, αποχωρεί συνεχίζει να μένει Ελλάδα και μετακομίζει στον Πανιώνιο. Υπό την καθοδήγηση του Ντούσαν Ίβκοβιτς, οι κυανέρυθροι κάνουν μια από τις κορυφαίες σεζόν στην ιστορία τους (3 θέση, κερδίζοντας στο μικρό τελικό τον ΠΑΟΚ). Ο Ζάρκο ξανανιώνει με τα «κυανέρυθρα» και παίζει καταπληκτικό μπάσκετ τελειώνοντας τη χρονιά με 20.4π, 6.1 ριμπ και 2.2 ασίστ. Εναντίον του Σπόρτιγκ, σημειώνει 42 πόντους (11/16β, 14/19δ, 1/2τρ) που ήταν ρεκόρ πόντων μετά την πρώτη του χρονιά στον Ολυμπιακό…
20. O Πανιώνιος έπαιξε σπουδαίο μπάσκετ εκείνη τη χρονιά, με παρτενέρ του Ζάρκο Πάσπαλι τον Μπάιρον Ντίνκινς, ένας παίκτης που έγινε η αφορμή, ένα χρόνο αργότερα, να τσακωθούν ο Ντούσαν Ίβκοβιτς και ο Μπόζινταρ Μάλκοβιτς. Ο Πάσπαλι ήταν στην πιο ώριμη φάση της καριέρας του και το έδειξε και στο Κύπελλο Κόρατς, έχοντας μ.ο 20.2π (α59.8%δ, 61.5%τρ, 72.1%β) 4.6ρ, 0.9 ας, 2.6 και 1.2 κλ. Στον Πανιώνιο ξαναβρήκε το χέρι του από μακριά. Στον αγώνα με το Ηράκλειο έχασε την πρώτη βολή, ευστόχησε όμως στις επόμενες 15, ενώ στα ημιτελικά του πρωταθλήματος όπου ο Πανιώνιος λίγο έλειψε να αποκλείσει τον ΠΑΟ (με 2-1 πέρασαν οι «πράσινοι») είχε απόλυτη ευστοχία από τη γραμμή (11/11)!
21. Το καλοκαίρι του 1996 ο Ολυμπιακός προχώρησε σε μια κίνηση που ξεσήκωσε … σάλο. Ο Σωκράτης Κόκκαλης αποδεχόταν την παραίτηση του Γιάννη Ιωαννίδη και ανακοίνωνε την πρόσληψη του Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ο Ντούντα ήθελε να φέρει ξανά στον Πειραιά τον Ζάρκο και μάλιστα οι δυο πλευρές έφτασαν οριακά σε συμφωνία, για μια πολύ μεγάλη επιστροφή, που δεν έγινε ποτέ.
22. Άλλωστε εκείνη την εποχή, ο Πάσπαλι ξαναζούσε, έστω και για λίγο το αμερικάνικο όνειρο και την συμμετοχή του στο ΝΒΑ, σε ηλικία 30 ετών. Στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων της Ατλάντα, ο Ζάρκο σκοράρει 18π στο ημίχρονο εναντίον της team USA (σκορ 43-38 για τους Αμερικανούς, που επικρατούν στο τέλος με 95-69) βάζει μόλις έναν στο δεύτερο ημίχρονο, αλλά η απόδοσή του φτάνει και περισσεύει για μια πρόσκληση στο καμπ των Χοκς. Δεν ήταν, όμως, γραφτό να παίξει στο ΝΒΑ. Και αυτή τη φορά δεν … έφταιγε αυτός.
23. Για την ακρίβεια, έφταιγε αλλά όχι στο μπάσκετ. Μια αεροσυνοδός (Ρέα Κώνστα) καταγγέλλει μέσω τηλεόρασης ότι ο Ζάρκο Πάσπαλι είναι πατέρας του παιδιού της. Ζητάει τεστ πατρότητας, διατροφή κλπ, κλπ, με αποτέλεσμα ο Ζάρκο να αναγκαστεί να επιστρέψει στην Ελλάδα. Τελικά έπαιξε … μπάσκετ στη Γαλλία και στη Ρασίγκ Παρί, την οποία βοήθησε να κατακτήσει τον πρώτο της εθνικό τίτλο μετά από 43 ολόκληρα χρόνια.
24. Η επιστροφή του στην Ελλάδα είναι μια ακόμη πιο ωραία ιστορία, γιατί συμπίπτει με ένα τίτλο στον Άρη. Ίσως τον πιο ηρωϊκό από όλους όσους έχει κατακτήσει η ιστορική ομάδα της Θεσσαλονίκης. Η χρονιά, πάντως, είχε ξεκινήσει διαφορετικά, με τον Ζάρκο να σκορπίζει αισιοδοξία στο Αλεξάνδρειο. Αρχίζει με 22π εναντίον της Λάρισας, θυμίζει τον παλιό καλό Πάσπαλι. Κόντρα στον ΠΑΟΚ στο ντέρμπι του β’γύρου, βάζει 20π (χάνοντας μόλις δυο σουτ, 9/11 διπ και 2/2β). Ο Άρης νικάει ακόμη και τον Ολυμπιακό με 82-76 και ο Πάσπαλι σημειώνει 22π με 11/15δ.
25. Στο Κύπελλο Κόρατς, όπου ο Άρης μετέχει σαν τροπαιούχος (είχε πάρει το Κύπελλο της προηγούμενης σεζόν, με το έπος των τελικών εναντίον της Τόφας Μπούρσα) ξεκινάει εντυπωσιακά σκοράροντας 26 πόντους εναντίον της ισπανικής Μανρέσα (10/20δ, 1/2τρ, 3/4β) αλλά ο Άρης αρχίζει και καταρρέει σιγα-σιγά. Ολοκληρώνει το Κόρατς με 10.7π, 3.9ρ και 2.4 ασίστ και το πρωτάθλημα ,με 13.2π, 5,7ρ και 1.7 ασίστ
26. Ο Άρης αντιμετωπίζει προβλήματα. Μένει μετέωρος αφού οι «σωτήρες» της διοίκησης αποχωρούν ένας-ένας. Οι παίκτες μένουν απλήρωτοι, κάποιοι όπως ο Ορτίθ και ο Σοκ αποχωρούν, ενώ προπονητής αναλαμβάνει ο Χρήστος Μαγκώτσιος. Στο φάιναλ-φορ του 1998 στη Θεσσαλονίκη, γίνεται ένα … μικρό θαύμα! Ο Άρης μοιάζει με τον «φτωχό» συγγενή του απερχόμενου πρωταθλητή Ευρώπης Ολυμπιακού, του επίδοξου πρωταθλητή Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ του Ιωαννίδη. Η ΑΕΚ αποκλείει τον Ολυμπιακό και ενώ οι παναθηναϊκοί στις εξέδρες πανηγυρίζουν, έρχεται (από το πουθενά) ο Άρης και συντρίβει τον ΠΑΟ με 88-68!
27. Ο τελικός είναι ακόμη … πιο συναρπαστικός. Ο Πάσπαλι παίζει με μισό πόδι, από ένα σοβαρό διάστρεμμα. Ίσα-ίσα του μπαίνει το παπούτσι, αλλά δεν το βάζει κάτω. Κόντρα στην ΑΕΚ, ο Άρης θυμάται το ένδοξο παρελθόν του, ο Πάσπαλι σκοράρει 12π με αφόρητους πόνους και μαζί με τους Λιαδέλη, Σιούτη και Μπόνι, οδηγεί τους κίτρινους στο θριαμβευτικό 71-68 που μένει στην ιστορία. Το πόδι του γίνεται τούμπανο και ο Ζάρκο δεν ξαναπαίζει ως το τέλος της χρονιάς, όπου ο Άρης γλιτώνει μετά βίας τον υποβιβασμό…
28. Ο Πάσπαλι θα σταματήσει την καριέρα του σε ηλικία μόλις 32 ετών. Αμέσως μετά τον Άρη μετακομίζει στην Ιταλία, παίζοντας στην Κίντερ Μπολόνια δίπλα στον καλό του φίλο Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς. Ο τραυματισμός του όμως την χρονιά που είχε προηγηθεί δεν τον αφήνει να ησυχάσει. Παίζει μέχρι τον Δεκέμβριο σκοράροντας 8.2π και παίρνοντας 4 ριμπάουντ. Η ιταλική ομάδα αναγκάζεται να κόψει το συμβόλαιό του και έτσι, μια τρομερή εφταετία τελειώνει άδοξα, αλλά με τον Πάσπαλι να έχει προλάβει να αλλάξει ολόκληρο το ελληνικό μπάσκετ!
29. Δεν κατάφερε να στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης σε συλλογικό επίπεδο. Κέρδισε όμως τους τίτλους με τη μεγάλη ομάδα της Γιουγκοσλαβίας. Συνολικά κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια. Στο Ευρωμπάσκετ 89, 91 και 95 και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1990. Πήρε επίσης το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988 και της Ατλάντα το 1996. Θα έπαιζε και το 1992, αλλά η Γιουγκοσλαβία λόγω του πολέμου είχε αποκλειστεί…
30. Ήταν παρών στην κορυφαία Εθνική Γιουγκοσλαβίας του 1990, στο Μουντομπάσκετ της Αργεντινής. Τρίτος σκόρερ της ομάδας πίσω από Ντράζεν Πέτροβιτς και Τόνι Κούκοτς, είχε μ.ο 12.3π, με κορυφαία εμφάνισή του, τους 20π στον τελικό εναντίον της Σ.Ένωσης! Ένα χρόνο νωρίτερα στον θρίαμβο των «πλάβι» στο Ζάγκρεμπ ήταν πάλι τρίτος σκόρερ της ομάδας (πίσω από Ντράζεν και Ράτζα) του έχοντας μέσο όρο 13.4π στο δρόμο για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου.
31. Ο Ζάρκο γεννήθηκε στις 27 Μαρτίου του 1966. Ο Σέρβος πατέρας του Γιόβας, ήταν δασοφύλακας και μετακόμισε στην Πλέβλια, μια πόλη στα βόρεια του Μαυροβουνίου. Εκεί γνώρισε τη μητέρα του Ζάρκο, Μίλεβα κάνοντας ασχολούμενος, πλέον, με την ξυλεία. Όταν ο μικρός Ζάρκο έγινε 10 ετών, η οικογένεια βρέθηκε στο Τίτογκραντ, δηλαδή, την Ποντγκόριτσα όπως λέγεται, πλέον, η πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου. Κι εκεί ο Ζάρκο άρχισε να παίζει μπάσκετ, φορώντας τη φανέλα της ΚΚ Μπούντουτσνοστ. Πρώτοι του συμπαίκτες, ο Ζντράβκο Ραντούλοβιτς και ο Λούκα Παβίσεβιτς.
32. O αστικός μύθος λέει ότι σε ένα παιχνίδι με την Τσιμπόνα, οι άνθρωποι της Μπούντουτσνοστ τον συμβούλευσαν να μείνει στο σπίτι του, ώστε να μη τον δουν οι Κροάτες και τον πάρουν, όπως ήταν … η συμφωνία των δυο ομάδων. Η Μπούντουτσνοστ θα κέρδιζε το παιχνίδι και θα απέφευγε τον υποβιβασμό αλλά η Τσιμπόνα θα έπαιρνε όποιον ήθελε από τα τμήματα υποδομής των Μαυροβούνιων. Όταν οι υπεύθυνοι της Τσιμπόνα πήγαν στην προπόνηση των «μικρών», ο Πάσπαλι απουσίαζε.
33. Αλήθεια ή ψέματα, ο Ζάρκο φόρεσε , εν τέλει, τη φανέλα και της πρώτης ομάδας της Μπούντουτσνοστ, σε ηλικία 17 ετών και σιγά-σιγά έγινε γνωστός σε όλη τη Γιουγκοσλαβία. Την σεζόν 1985-86 ήταν συμπαίκτης του (καταπληκτικού σουτέρ) Ντούσκο Ιβάνοβιτς (και του αδερφού του Ντράγκαν) σε μια χρονιά, όπου η ομάδα της Ποντγκόριτσα κατέκτησε την τρίτη θέση του πρωταθλήματος . Στα ημιτελικά είχε αποκλειστεί από την μετέπειτα πρωταθλήτρια Ζαντάρ. Ήδη είχε παίξει στις μικρές ομάδες των «πλάβι» και ετοιμαζόταν για το μεγάλο άλμα
34. Το 1986 είχε έρθει η ώρα να πάει σε ένα μεγαλύτερο κλαμπ. Η Μπόσνα Σεράγεβο ετοιμαζόταν να τον αποκτήσει, αλλά … παρενέβη η Παρτιζάν, που με σαν σε ταινία αποφάσισε (σχεδόν) να τον απαγάγει και να τον πάρει στο Βελιγράδι. Ο Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς πίστευε πάρα πολύ στο ταλέντο του και δεν είχε κάνει λάθος. Μαζί με τους Ντίβατς, Ιβο Νάκιτς, αλλά και τον έμπειρο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ο Πάσπαλι ερχόταν σαν τέταρτη μεταγραφή μπαίνοντας στο αυτοκίνητο που είχε στείλει η Παρτιζάν στην Ποντγκόριτσα. Αντί για το Σεράγεβο, βρέθηκε στο Βελιγράδι…
35. Στην πρώτη κιόλας χρονιά εκείνης της τρομερής oμάδας, η Παρτιζάν πήρε το (πανίσχυρο εκείνη την εποχή) πρωτάθλημα της Γιουγκοσλαβίας. Ο Κιτσάνοβιτς στα μέσα της σεζόν είχε αλλάξει τον προπονητή, αναθέτοντας την ομάδα στον νεαρό Βουγιόσεβιτς σε μια κίνηση κλειδί. Στον τελικό η Παρτιζάν περίμενε την Τσιμπόνα του Ντράζεν Πέτροβιτς, αλλά … εμφανίστηκε ο Ερ.Αστέρας (του Μπόμπαν Γιάνκοβιτς και του Μπάνε Πρέλεβιτς), που απέκλεισε τους Κροάτες στα ημιτελικά. Στο ντέρμπι του Βελιγραδίου, η Παρτιζάν θριάμβευσε με 2-0 και πήρε τον τίτλο. Τα τελευταία λεπτά του δεύτερου τελικού (89-88)
36. Ο Πάσπαλι επέστρεψε στην Παρτιζάν το 1990, μετά το πέρασμά του από το ΝΒΑ και ξαναβρήκε τον Βουγιόσεβιτς, ο οποίος είχε κάνει ένα αποτυχημένο πέρασμα από την Ισπανία (Γρανάδα). Η ομάδα του Βελιγραδίου προσπαθούσε να ξαναβρεί την αίγλη της, καθώς στη Γιουγκοσλαβία μεσουρανούσε, πλέον, η τρεις φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης Γιουγκοπλάστικα! Ο Ζάρκο βρήκε καλή παρέα στην Παρτιζάν, τον 23χρονο Σάσα Τζόρτζεβιτς και τον 20χρονο Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς. Έφτασαν μέχρι τον τελικό αλλά η Γιουγκοπλάστικα ήταν πολύ δυνατή και τους κέρδισε με 3-0…
37. Στο ΝΒΑ βρέθηκε μαζί με άλλους τέσσερις Ευρωπαίους. Τους σοβιετικούς Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και Αλεξάντερ Βολκόφ και τους Γιουγκοσλάβους Ντράζεν Πέτροβιτς και Βλάντε Ντίβατς. Το Sports Illustrated τους ονόμασε όλους μαζί the green card five, με την έννοια μιας … πεντάδας που έπιανε δουλειά στην Αμερική. Δεν είχαν παίξει σε κολέγιο και ήταν οι μοναδικοί παίκτες που έρχονταν χωρίς να έχουν παίξει κολεγιακό μπάσκετ. Ο Ζάρκο δεν είχε γίνει καν ντραφτ…
38. Τον Πάσπαλι είχε επιλέξει για τους Σαν Αντόνιο Σπερς ο Γκρεγκ Πόποβιτς, ασίσταντ κόουτς τότε του Λάρι Μπράουν. Ήταν σίγουρος ότι ο 23χρονος φόργουορντ θα έκανε πολύ μεγάλη καριέρα, αρκεί να του δινόταν η ευκαιρία. Αργότερα ο Ποπς δήλωνε: «Ακόμη κι αν ο Ζάρκο είχε ενάμιση μέτρο επιτόπιο άλμα ή ήταν ο καλύτερος σουτέρ του κόσμου, δεν θα έπαιζε στους Σπερς. Ήταν … υποχρεωτικό να αγωνιστεί ο Σον Έλιοτ, ο Αμερικανός που είχε παίξει στο κολέγιο και είχε γίνει ντραφτ»
39. Ο Σον Ελιοτ, ο οποίος είχε γίνει ντραφτ την ίδια χρονιά και τελικά του πήρε τη θέση στους Σπερς, θυμήθηκε μετά από χρόνια σχολιάζοντας ένα αγώνα των πρωταθλητών του ΝΒΑ: "Ο Ζάρκο ήταν ασυναγώνιστος. Σε κάθε προπόνηση έτρωγα τα μούτρα μου απέναντί του, ήταν αριστερόχειρας, με μεγάλη εμπειρία και πολλή γνώση του μπάσκετ. Και πολλά τσιγάρα επίσης. Κάπνιζε πριν αρχίσει η προπόνηση. Ακούστε το σχόλιό του σε ένα αγώνα των Σπερς
40. Με τον Πόποβιτς ο Ζάρκο είχε εξαιρετική σχέση. Τον φιλοξένησε στο σπίτι του στις πρώτες μέρες του στο Σαν Αντόνιο και ήταν εκείνος που πήγε στην κλινική της Βοστώνης και τον πήρε μαζί του. Τον είχαν στείλει εκεί οι Σπερς, για να αποτοξινωθεί από το κάπνισμα, με ένα γιατρό από τη Ρωσία που ακολουθούσε τη μέθοδο της … ύπνωσης. Ο Πόποβιτς θυμάται ακόμη ότι όταν έφυγαν και μπήκαν στο ταξί, μίλησε στον οδηγό και γύρισε να δει τον Ζάρκο, που εκείνη την ώρα … άναβε ένα τσιγάρο.
41. Τον Μάρτιο του 2001 λίγο μετά τα 35 γενέθλιά του, ο Ζάρκο Πάσπαλι έπαιζε ποδόσφαιρο στη Γλυφάδα όταν έπαθε το πρώτο έμφραγμα στην καρδιά του. Του έγινε αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) και η σαφής εντολή να διακόψει το κάπνισμα. . Ο Ζάρκο … ήταν αγύριστο κεφάλι παρότι έμεινε 12 μέρες στο νοσοκομείο. Πέντε μήνες αργότερα μετά από μια ώρα τένις, έπαθε οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ευτυχώς η καρδιά του άντεξε και απέφυγε τα χειρότερα, μετά από 48 ώρες στην εντατική και κάποιες ακόμη μέρες στην καρδιολογική μονάδα του Ιατρικού Κέντρου! Μετά από παράκληση μάλιστα της συζύγου του Μίλκα (με την οποία έχει δυο κόρες) δεν είχε εκδοθεί ιατρικό ανακοινωθέν
42. Παρότι η καρδιά του τον …προειδοποίησε δις, ο Ζάρκο δεν σταμάτησε να καπνίζει. Το 2005 αποκάλυψε στην τηλεόραση ότι ήταν αδύνατο να κόψει την κακή συνήθεια, που την πολέμησε για μια διετία ακόμη, μέχρι να … πάρει την οριστική απόφαση να σταματήσει δια παντός. Τώρα, αν ακόμη καπνίζει δεν μπορούμε να το πούμε με σιγουριά. Και δεν βάζουμε το χέρι μας στη φωτιά…
43. Το 2004 η σέρβικη ομοσπονδία του έδινε ένα ιδιαίτερο ρόλο στην Εθνική Ομάδα. Με κόουτς τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ο «Πάλιο» ανέλαβε το ρόλο του τιμ-μάνατζερ. Έκανε καλή δουλειά, καθώς κατάφερε να πείσει σχεδόν όλους τους ΝΒΑερς της Σερβίας να ενισχύσουν την Εθνική, αλλά … έπεσε πάνω σε μια καταστροφική διετία των «πλάβι». Πρώτα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα και ύστερα στο Ευρωμπάσκετ του 2005, στο Βελιγράδι. Εκεί που θριάμβευε η Ελλάδα, οι Σέρβοι αποτύγχαναν παταγωδώς και ο Ζάρκο αποχωρούσε μαζί με τον Ομπράντοβιτς.
44. Δεν καρποφόρησε ούτε η επόμενη φάση της ζωής του, όταν δηλαδή αποφάσισε να ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις επενδύοντας στην κατασκευή του φιλόδοξου Aqua Park στο Βελιγράδι. Παρά τις προσπάθειες του, που ξεκίνησαν το 2005, τρία χρόνια αργότερα το όλο έργο έπαιρνε μια μεγάλη ιδιωτική εταιρεία, με τον Ζάρκο πάντως να έχει χάσει αρκετά χρήματα…
45. Από τον Φεβρουάριο του 2009 είναι μέλος της ολυμπιακής επιτροπής της Σερβίας. Ο Βλάντε Ντίβατς τον πήρε μαζί του και τώρα που αποφάσισε να επιστρέψει στις ΗΠΑ καθώς έγινε αντιπρόεδρος και GM των Σακραμέντο Κινγκς, ο Ζάρκο είναι το νο 1, έστω κι αν έχει ακόμη τον τίτλο του αντιπροέδρου. Πρόσφατα, μάλιστα, δήλωσε ότι η Σερβία είναι έτοιμη να διακριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες: «Έχουμε πολλές ελπίδες για αρκετά μετάλλια και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα από τους αγώνες στο Λονδίνο» ήταν το σχόλιο του.
46. Πριν από λίγους μήνες ο Ζάρκο πρωταγωνίστησε σε μια ιστορία που έγινε πρώτο θέμα. Ραδιοφωνικός σταθμός στο Βελιγράδι, που άλλαξε ιδιοκτησία (ή μάλλον πέρασε σε χέρια ιδιωτών, αφού μέχρι πρότινος ανήκε στο Δήμο της Πόλης) πέταξε στα σκουπίδια δίσκους βινυλίου τους οποίους … διέσωσε ο Ζάρκο! Λάτρης της μουσικής, νοίκιασε ένα συνεργείο και με τον ίδιο παρόντα σώθηκαν 1.500 δίσκοι βινυλίου, οι οποίοι πέρασαν, πλέον, στην προσωπική του κατοχή.
47. Ένα άλλο χόμπι του είναι οι μοτοσικλέτες Χάρλε Ντάβιντσον: «Δεν μπορεί κανείς να καταλάβει πόσο ελεύθερος αισθάνομαι πάνω στη μηχανή…» δήλωνε σε μια συνέντευξή του, για να προσθέσει: «Ούτε καν η γυναίκα μου» τόνισε γελώντας. Εκτός από δίσκους, δηλαδή, συλλέγει και … μοτοσικλέτες
48. Σε συνέντευξή του στην Sport Zournal, δεν αρνήθηκε ότι το ζενίθ της καριέρας του ήταν στον Ολυμπιακό: «Ήταν πολύ όμορφα χρόνια. Έπαιζα λες και … κανείς δεν μπορούσε να με σταματήσει. Μπορούσα να βάζω 40 και 50 πόντους σε κάθε παιχνίδι. Θα τα θυμάμαι πάντα με περηφάνια όλα εκείνα τα χρόνια στην Ελλάδα και ειδικά στον Ολυμπιακό, με τον οποίο κάναμε πράγματα που δεν φανταζόμασταν ότι θα … γίνονταν πραγματικότητα».
49. Στην Ελλάδα, ο Ζάρκο, ήρθε για πρώτη φορά το 1987 σα μέλος της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας. Ο Τσόσιτς του εμπιστεύτηκε μια θέση, όπως έκανε στη συνέχεια και ο Ντούσαν Ίβκοβιτς. Κανείς δεν ξεχνούσε αυτό τον ψιλόλιγνο "Πάλια", που όπως ο Κροάτης Τόνι Κούκοτς ήταν ένας ολ-αράουντ φόργουορντ, που μπορούσαν να κατεβάσουν την μπάλα, να πασάρουν, να σκοράρουν με κάθε τρόπο και φυσικά ... πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Στην Αθήνα οι "πλάβι" έπεσαν πάνω στον Γκάλη, γρήγορα όμως ξανάγιναν η πρώτη δύναμη, κερδίζοντας 2 χρυσά μετάλλια (1989, 91) σε Ευρωμπάσκετ, ένα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (1990) και ένα αργυρό στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ. Αν δε μεσολαβούσε ο πόλεμος, η πρόβλεψη του Ίβκοβιτς για κυριαρχία δέκα πέντε ετών θα έπεφτε διάνα και δεν ξέρουμε αν η ντριμ τιμ των ΗΠΑ, του 1992, απέναντι στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία θα τα είχε όλα τόσα εύκολα.
50. “Θα μιλήσω με ειλικρίνεια. Δεν ήξερα που ερχόμουν. Εκτός από τον ΠΑΟΚ και τον Άρη οι υπόλοιπες ομάδες ήταν άγνωστες. Όταν ήρθα γνώριζα τον Καμπούρη που έβαλε τις δύο βολές το '87 και τον Ελληνιάδη. Γίναμε μία πολύ καλή παρέα. Ο Ιωαννίδης ήταν σκληρός, αλλά τα χρόνια ήταν όμορφα. Αισθάνομαι υπερήφανος που μπορώ να πω πως ήμουν μέλος σε μία από τις καλύτερες ομάδες που έχουν δημιουργηθεί» δήλωσε στην Superbasketball τον περασμένο Νοέμβριο , για το τι περίμενε ερχόμενος στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 91. Στην εκπομπή όπου δέχθηκε καταιγισμό μηνυμάτων από τους φιλάθλους. Κανείς δεν τον είχε ξεχάσει. Πώς είναι άλλωστε δυνατόν να τον ξεχάσεις…
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου