Ο Μαραθώνιος του 1896 βήμα προς βήμα!

Όταν μιλάμε για τον πρώτο Μαραθώνιο των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων μιλάμε για πρωτόγονες καταστάσεις οι οποίες βοηθούσαν κάποιους να κάνουν παρασπονδίες.
Ο Τάσος Κοντογιαννίδης στο βιβλίο του «η θρυλική Ολυμπιάδα του Σπύρου Λούη» (εκδόσεις Άγκυρα, 2004) μας δίνει με ακρίβεια την προετοιμασία, αλλά και τη περιγραφή του αγωνίσματος. Από εκεί δανειζόμαστε και τα στοιχεία.

* Το πρωί της 28ης Μαρτίου (με το παλιό ημερολόγιο)/9 Απριλίου (με αυτό που ισχύει σήμερα) ένα κομβόϊ από οκτώ άμαξες ξεκίνησαν από τη Πλατεία Συντάγματος με κατεύθυνση τον Μαραθώνα. Σ’ αυτές επέβαιναν οι κριτές και οι παρατηρητές. Μαζί τους έξι έφιπποι ανθυπολοχαγοί, τρεις δημοσιογράφοι, νοσοκόμοι με φαρμακευτικό υλικό.
* Τρεις ώρες χρειάστηκε η πομπή να περάσει τους στενούς και λασπωμένους δρόμους για να φθάσει τον Μαραθώνα. Η κοινότητα δεξιώθηκε κριτές και αθλητές. Μάλιστα οι ντόπιοι παρότρυναν τους ξένους να πιούν κρασί από τα Μεσόγεια για να δυναμώσουν. Την επόμενη οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να πάρουν τα πόδια τους.
* Η εκκίνηση του Μαραθωνίου δόθηκε στη μία το μεσημέρι από τη Πλατεία του Μααθώνα. Είχε προηγηθεί κλήρωση για να δοθούν στους αθλητές οι αριθμοί.
Νο 1: Δημήτρης Δεληγιάννης
Νο 2: Έντι Φλακ (Αυστραλία), μόνιμος κάτοικος Λονδίνου, 1ος στα 800μ και 1.500μ, 3ος στο διπλό του τένις και 8ος στο μονό.
Νο 3: Μιχάλης Μπελόκας
Νο 4: Albin Lermusiaux (Γαλλία)
Νο 5: Δημήτρης Χριστόπουλος
Νο 6: Gyula Kemler (Ουγγαρία)
Νο 7: Χαρίλαος Βασιλάκος
Νο 8: Charles Arthur Blake (ΗΠΑ), 3ος στα 1.500μ
Νο 9: Karl Galle (Γερμανία), 4ος στα 1.500μ. Τελικά δεν έτρεξε
Νο 10: Ευάγγελος Γερακάκης
Νο 11: Γεώργιος Γρηγορίου
Νο 12: Σωκράτης Λαγουδάκης (Γαλλία)
Νο 13: Λαυρέντης
Νο 14: Γιάννης Βρεττός
Νο 15: Ελευθέριος Παπασυμεών
Νο 16: Γιώργος Καφετζής
Νο 17: Σπύρος Λούης
Νο 18: Σταμάτης Μασούρης
Πριν την κλήρωση κι ενώ είχαν πάει στον Μαραθώνα άλλαξαν γνώμη ο Γ.Βανιτάκης, ο 27χρονος Ιταλός Carlo Airoldi, ο Ι.Βάθης και οι Ούγγροι Gyula Malcsiner και Dani Ferdinandor.
* Τρία λεπτά πριν τις 2 ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος καλεί τους δρομείς. Πάνω σε μια πρόχειρη αψίδα με την ελληνική σημαία λέει στους αθλητές: «Παιδιά! Συλλογισθείτε τις πατρίδες σας, συλλογισθείτε ότι η ελληνική σημαία αναμένει έρπουσα προ του ιστού του Σταδίου. Τιμήσατέ την εντίμως και ως εμπρεπει εις Έλληνας συναγωνιζομένους. Από εμάς τους στρατιωτικούς ζητεί το αίμα μας η πατρίς. Από εσάς ζητεί την σημαίαν μας να την τιμήσετε. Ζήτω η Πατρίς! Ζήτωσαν οι Ολυμπιονίκαι.»
* Μόλις φωνάζει «Λάβετε θέσεις» είκοσι τσολιάδες με σάλπιγγες σαλπίζουν όπως οι κήρυκες την αρχαιότητα.. Με το άκουσμα της πιστολιάς οι αθλητές φεύγουν για να διανύσουν τα σαράντα περίπου χλμ της διαδρομής (τα 42.195μ καθιερώθηκαν το 1908), ενώ οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν γιορτινά.
* Στα πρώτα χιλιόμετρα της διαδρομής όλοι είναι ξεκούραστοι και πάνε καλά. Όταν αρχίζουν όμως οι ανηφόρες αρχίζουν και τα προβλήματα Κάποιοι χάνουν το τέμπο κι απλά περπατάνε. Πιο κάτω όταν περνούν από τις στάνες δέχονται επίθεση από τσοπανόσκυλα. Τους περισσότερους τους γλύτωνε το ιππικό που έσπευδε σε βοήθεια!
* Στα πρώτα δέκα χιλιόμετρα προπορεύονται οι Λερμισό, Φλακ και Μπλέικ. Είναι αθλητές οι οποίοι όμως έτρεχαν μέχρι 1.500μ. Δεν υπήρχε μεγαλύτερη απόσταση. Σταδιακά χάνουν έδαφος. Τους πλησιάζουν ο Μαρουσιώτης Λαυρέντης, ο Βασιλάκος και ο Κέλνερ. Εγκαταλείπει ο Καφετζής ο οποίος είχε φάει γερό πρωϊνό κι έχει πόνους στο στομάχι.
* Έπειτα από μία ώρα διαδρομής φθάνουν στο Πικέρμι. Ο Λερμισό έχει αφήσει δύο και πλέον χιλιόμετρα τον Φλακ. Οι κάτοικοι του χωριού έχουν στήσει αψίδα κι υποδέχονται τους αθλητές. Ο ποτοποιός Θεοφίλατος θέλει να κεράσει κρασί και μεζέδες τους αθλητές. Οι περισσότεροι αρνούνται. Πιο εκδηλωτική μια κοπέλα αγκαλιάζει τον Βασιλάκο. Κι οι δυό μαζί πέφτουν στο τραπέζι με τους μεζέδες. Αδιαμαρτύρητα ο Έλληνας αθλητής συνεχίζει την πορεία του.
* Ο Φλακ πλησιάζει τον Λερμισό. Η απόσταση που τους χωρίζει είναι 300μ. Πίσω τους ο Αμερικανός Μπλέικ, ο Βασιλάκος, ο Λούης, ο Μπαλόκας και ο Ούγγρος Κέλνερ, που φορά γυαλιά, αλλά έχει και χρονόμετρο το χέρι!
* Στο 23ο χιλιόμετρο ο Αμερικανός Μπλέικ εγκαταλείπει τον αγώνα. Στο Πικέρμο ο Λούης πίνει ένα ποτήρι κρασί για να πάρει δύναμη.
* Στο 32ο χιλιόμετρο ο Λερμισό με δύο κράμπες βγαίνει από τον αγώνα. Ο φίλος του γιατρός Φρανσουά Ρεϊφέλ που τον ακολουθεί με ποδήλατο του δίνει τις πρώτες βοήθειες. Βλέπουν και οι δύο τον Φλακ να βγαίνει μπροστά. Ακολουθούν Βασιλάκος, Μπελόκας, Κέλνερ και Λούης
Στα σύνορα Χαλανδρίου και Ψυχικού υπήρχαν τότε μόνο στάνες. Σε εκείνο το σημείο κι ενώ η Αθήνα ήταν αρκετά μακριά ο Φλακ παραπαίει. Ένας χωρικός προσπαθεί να τον συγκρατήσει. Ο Αυστραλός τον απωθεί. Νομίζει ότι θέλει να τον εμποδίσει να συνεχίσει τον αγώνα. Προχωρά με όσες δυνάμεις διαθέτει…
* Στους Αμπελόκηπους ο Φλακ ρωτά τον ταγματάρχη Παπαδιαμαντόπουλο πόσο απέχει το Στάδιο. Η απάντηση «έξι χιλιόμετρα» είναι ό,τι χειρότερο γιαυτόν. Με φριχτούς πόνους εγκαταλείπει τον αγώνα. Λένε ότι ο υπηρέτης του δεν υπολόγισε καλά τα υγρά που του έδινε στη διάρκεια της διαδρομής με αποτέλεσμα o Λούης να τον προσπεράσει. «Πίσω και σ’ έσκασε» λέγεται ότι φώναξε ο Λούης στον Αυστραλό ο οποίος ανέβηκε στη σούστα που χρησίμευε ως ασθενοφόρο.
* Ένας κανονιοβολισμός σήμαινε ότι ο προπορευόμενος αθλητής πλησιάζει στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Σχεδόν αμέσως ο αφέτης έφορος του Μαραθωνίου ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος μπαίνει στο Στάδιο για ν’ αναγγείλει στους επίσημους ότι ο αθλητής που προηγείται είναι Έλληνας και λέγεται Σπυρίδων Λούης.
Το νέο διαδίδεται από στόμα σε στόμα. Η είσοδος του Λούη γίνεται δεκτή με το επιφώνημα «Έλλην, Έλλην».
* Μετά τον τερματισμό ο Βασιλιάς Γεώργιος ασπάζεται το χωρικό από το Μαρούσι και του λέει: «Αυτή η στιγμή είναι ιερή για την Ελλάδα», ενώ ο Πιέρ ντε Κουμπερντέν διαπιστώνει: «Σήμερα έγραψες ιστορία!»
* Ο Λούης χρειάστηκε κάτι λιγότερο από τρεις ώρες για να καλύψει τη διαδρομή. Ο Άγγλος χρονομέτρης δίνει 2 ώρες, 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Οκτώ λεπτά αργότερα εμφανίζεται δεύτερος δρομέας, ο Χαρίλαος Βασιλάκος. Ο ίδιος αργότερα αφηγήθηκε:
«Όταν μπήκα στο Στάδιο γινόταν πανδαιμόνιο. Κάποια στιγμή ένας αξιωματούχος με αγκαλιάζει και με συγχαίρει για τη δεύτερη θέση. Δεύτερη; Μα αφού δεν με προσπέρασε κανένας, του απάντησα»
* Στη 3η θέση βρίσκεται ο Μιχάλης Μπελόκας που αντέχει τη πίεση του Ούγγρου Γκιούλα Κέλνερ. Ο Κέλνερ βρίζει τον Μπελόκα. Τον κατηγορεί ότι ένα μέρος της διαδρομής το έκανε επάνω σε άμαξα. Με την αφέλειά του ο Μπελόκας απαντά ότι απλά στηρίχτηκε στην άμαξα. Φυσικά ακυρώθηκε. Ο Ούγγρος βρήκε το δίκιο του, αλλά μετάλλιο δεν πήρε αφού στη διοργάνωση αυτή έπαιρναν μόνο οι δύο πρώτοι.
* Ο Βασιλάκος πολλά χρόνια μετά διηγήθηκε ότι λίγο μετά τον τερματισμό πήγε τα αποδυτήρια του Σταδίου βρήκε τον Λούη και του είπε:
«Αυτό που έκανες ήταν άτιμο. Δεν θέλω να αμαυρώσω τους πανηγυρισμούς και δεν κάνω ένσταση. Ας σε κρίνει ο Θεός»

retrosport.wordpress.com