5/4/1902 το Άιμπροξ της Σκωτίας γνώρισε την πρώτη μεγάλη τραγωδία

Η επιλογή του Άιμπροξ

Το Χάμπντεν Παρκ, το οποίο έγινε η έδρα της Εθνικής Σκωτίας ολοκληρώθηκε το 1903, επομένως η Γλασκόβη φιλοξενούσε της αναμετρήσεις του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος στα δύο γήπεδα των μεγάλων ομάδων της. Τα ματς με την Αγγλία ήταν κάτι παραπάνω από σημαντικά, επομένως ήταν δεδομένο ότι τα γήπεδα θα γεμίσουν και η ομάδα που διέθετε την έδρα της θα έβαζε αρκετά χρήματα στα ταμεία της. Το 1892 οι Ρέιντζερς είχαν φιλοξενήσει για τελευταία φορά την αναμέτρηση, ωστόσο τα βελτιωτικά έργα στο Σέλτικ Παρκ έκαναν το γήπεδο των «Καθολικών» πιο κατάλληλο για τόσο σημαντικά παιχνίδια. Έτσι, το 1894, το 1896, το 1898 και το 1900 η Σκωτία φιλοξένησε την Αγγλία στην έδρα της Σέλτικ.

Οι «Προτεστάντες» αποφάσισαν λοιπόν να... επανέλθουν. Το νέο Άιμπροξ είχε ολοκληρωθεί το 1899, μια εποχή όπου οι Τζερς μάζευαν τον περισσότερο κόσμο και χρειάστηκαν 20.000 λίρες, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο για την εποχή. Η επένδυση έπιασε τόπο. Οι Τζερς κάλεσαν επιθεωρητή για να δώσει τη συγκατάθεσή του ότι το γήπεδο ήταν το καταλληλότερο για μεγάλα ματς και η και έτσι η Ομοσπονδία αποφάσισε το ματς με τα «Λιοντάρια» για το ετήσιο British Home International Championship να επιστρέψει τους Ρέιντζερς.

Τραγωδία και συνέχεια

Το παιχνίδι ήταν το πρώτο που και οι δύο Εθνικές αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και το ενδιαφέρον, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ήταν μεγάλο. Ο κόσμος μαζεύτηκε από όλη τη χώρα και ήταν η πρώτη φορά που το γήπεδο της Γλασκόβης δεχόταν τόσους θεατές. Η Ομοσπονδία φρόντισε να διαθέσει 50 επιπλέον άτομα για την ασφάλεια και τον έλεγχο του πλήθους. Η δυνατή βροχή που είχε πέσει το προηγούμενο βράδυ δεν πτόησε τους θεατές, αφού περίπου 70.000 άτομα μαζεύτηκαν για τον μεγάλο αγώνα. Ωστόσο, επηρέασε τις ξύλινες κερκίδες. Είκοσι λεπτά μετά τη σέντρα, δεν άντεξαν το βάρος των οπαδών. Τα ατσάλινα στηρίγματα δεν κατάφεραν να κρατήσουν και μια μεγάλη τρύπα άνοιξε σε ένα σημείο όπου ο κόσμος παρακολουθούσε αμέριμνος την αναμέτρηση.

Οι φίλαθλοι άρχισαν να πέφτουν. Το ύψος ξεπερνούσε τα 15 μέτρα και η τραγωδία ήταν τεράστια. Σύμφωνα με αναφορές της εφημερίδας Scotsman,στο δεκάλεπτο έγινε μια ευκαιρία για τη Σκωτία, η οποία ίσως και να έπαιξε ρόλο σε ό,τι ακολούθησε. Όποτε η ομάδα τους έβγαινε μπροστά, οι οπαδοί μετατοπίζονταν στο μπροστινό μέρος της κερκίδας και όποτε ήταν σε θέση άμυνας επέστρεφαν προς τα πίσω. Η κινητικότητα αυτή ίσως προκάλεσε επιπλέον πίεση στα ήδη επιβαρυμένα στηρίγματα. «Έγινε ξαφνικά. Δεν υπήρχε κάτι που να δείχνει ότι θα υποχωρήσει το έδαφος. Ακούστηκε ένας ξαφνικός θόρυβος και πρόλαβα να δω τα δοκάρια να χωρίζονται. Στη συνέχεια πέσαμε στο κενό», είπε στο δικαστήριο ένας από τους επιζώντες.

Ο κόσμος, πανικόβλητος εισέβαλε στον αγωνιστικό χώρο και για 20 λεπτά το παιχνίδι σταμάτησε, αφού επικρατούσε χάος. Παρόλα αυτά, συνεχίστηκε κανονικά! Το ματς τελείωσε 1-1, αλλά όταν οι Ομοσπονδίες αντιλήφθηκαν τον αριθμό των νεκρών και των  τραυματιών, αποφάσισαν να το ακυρώσουν. Αργότερα, η συνέχεια του αγώνα δικαιολογήθηκε ως τακτική των αρχών, προκειμένου να μην ακολουθήσει νέα τραγωδία με με την μαζική και χωρίς τάξη έξοδο των οπαδών.

Πανικός

Στην πόλη επικράτησε πανικός. Τα νοσοκομεία της Γλασκόβης γέμισαν, αλλά δεν μπορούσαν σε καμία περίπτωση να ανταπεξέλθουν στους εκατοντάδες τραυματίες. Τα κελιά του αστυνομικού τμήματος μετατράπηκαν σε μονάδες φροντίδας, με κάποιους να μεταφέρονται εκεί. Παρότι υπάρχει διαφορά στο πως παρουσιάζονται τα δεδομένα, συνολικά, οι τραυματίες φέρονται να ξεπέρασαν τους 600, ενώ 25 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Οι θάνατοι προήλθαν απευθείας από την πτώση, είτε λόγω της πρόσκρουσης, είτε από τα συντρίμμια. Τρεις εξ' αυτών, όμως, σύμφωνα με τις αναφορές, έχασαν τη ζωή τους από καρδιακό επεισόδιο λόγω του σοκ. Οι νοσοκομειακές αρχές ήταν επίσης σε σοκ, αντικρίζοντας κάποιους από τους φρικτούς τραυματισμούς. Κομμάτια ξύλου μετατράπηκαν σε φορεία και νάρθηκες. Το σκηνικό θύμιζε πολεμικό τοπίο. Όλη η πόλη ήταν σε συναγερμό, με τον κόσμο να τρέχει στα νοσοκομεία ψάχνοντας τους συγγενείς τους, ενώ τα νέα σύντομα διαδόθηκαν παντού.

Στις 3 Μαϊου, οι δύο ομάδες συναντήθηκαν ξανά, σε μια άτυπη ρεβάνς αυτή τη φορά στο Βίλα Παρκ του Μπέρμιγχαμ, με τα έσοδα να διατίθενται για τα θύματα. Οι μνήμες ήταν ακόμα πολύ πρόσφατες, αφού ο τελευταίος που υπέκυψε στα τραύματά του έφυγε από τη ζωή μια βδομάδα πριν το ματς. Η Μπλάκμπερν πήγε στη Γλασκώβη για να παίξει φιλικό με τη Σέλτικ, προκειμένου να μαζευτούν χρήματα για τον σκοπό.

Δόθηκε αποζημίωση σε 578 ανθρώπους, ενώ στον προμηθευτής ξύλου, από το οποίο κατασκευάστηκαν οι κερκίδες, ασκήθηκε δίωξη για ανθρωποκτονία, αλλά τελικά αθωώθηκε. Η υπερασπιστική του γραμμή επικεντρώθηκε στο ότι αιτία της τραγωδίας δεν ήταν το υλικό, αλλά το σχέδιο κατασκευής και οι ευθύνες μοιράστηκαν.

Η καταστροφή άλλαξε οριστικά τη λογική των γηπέδων, όπως έγινε στην Αγγλία και μετά την τραγωδία του Χίλσμπορο. Οι ξύλινες κερκίδες πέρασαν οριστικά στ παρελθόν τόσο στο Άϊμπροξ, όσο και σε άλλα γήπεδα που τις χρησιμοποιούσαν και το τσιμέντο κυριάρχησε. Οι Ρέιντζερς πάντως υπέστησαν σημαντικές οικονομικές ζημιές, αφού ήταν ήδη χρεωμένοι για το νέο Άιμπροξ. Αναγκάστηκαν να βγάλουν αρκετούς παίκτες στο «σφυρί» και πέρασαν μια αρκετά σημαντική περίοδο ξηρασίας, μετά την κατάκτηση του Κυπέλλου το 1903, μέχρι να ξαναπάρουν τα πάνω τους...

Δεν ήταν η μοναδική...

Στο Άιμπροξ έλαβαν χώρα δύο ακόμα τραγωδίες. Το 1961 έχασαν τη ζωή τους δύο άτομα στην Stairway 13, όπου μετά από δύο ακόμα περιστατικά στο τέλος της δεκαετίας έγιναν βελτιωτικά έργα. Ωστόσο, στο ίδιο σημείο έλαβε χώρα η μεγαλύτερη τραγωδία της Σκωτίας. Το 1971, μετά από το Old Firm με την Σέλτικ, 66 οπαδοί έχασαν τη ζωή τους  καθώς προσπαθούσαν να φύγουν από το γήπεδο. Κάποιοι σκόνταψαν, παρέσυραν κάποιους άλλους και ακολούθησε μια τρομακτική συντριβή, που έμεινε στην ιστορία.

πηγή: http://www.gazzetta.gr/fourfourtwo