Τζάστιν Φάσανου: ο παίκτης που τόλμησε να "μιλήσει"

Σαν σήμερα το 1998 ο Τζάστιν Φάσανου έδωσε τραγικό τέλος στη ζωή του. Οκτώ χρόνια νωρίτερα είχε σοκάρει τους Άγγλους καθώς έγινε ο πρώτος εν ενεργεία ποδοσφαιριστής που δήλωνε ανοιχτά πως είναι γκέι. 
Στη σύγχρονη εποχή η Premier League φαντάζει (και είναι) ένας ποδοσφαιρικός παράδεισος, με υπερσύγχρονα γήπεδα, παίκτες υψηλού επιπέδου και θεατές που όχι μόνο γεμίζουν τα γήπεδα αλλά δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντι στους ανθρώπους/αθλητές που τους ψυχαγωγούν πάνω στο χορτάρι.

Υπήρχε όμως και μία περίοδος, όχι πολύ μακρινή, που όλα αυτά όχι μόνο δεν υπήρχαν στην Αγγλία αλλά το σημαντικότερο -και πιο ανησυχητικό συνάμα- είναι πως βρίσκονταν στις εξέδρες άνθρωποι που δεν θα έπρεπε να πατούν το πόδι τους ούτε σε ακτίνα χιλιομέτρων από τα γήπεδα.

Αποτέλεσμα ήταν οι ρατσιστικές επιθέσεις με στόχο μαύρους ποδοσφαιριστές να συνιστούν κανόνα στα αγγλικά γήπεδα μέσα στη δεκαετία του '80 και να χρειάζεται οι συγκεκριμένοι αθλητές να προσπαθούν πολύ παραπάνω σε σχέση με τους άλλους συναδέλφους τους για να γίνονται "αποδεκτοί" από το εν λόγω κοινό.

Ε, αν ήταν δύσκολο για έναν αθλητή να είναι μαύρος εκείνη την εποχή φανταστείτε τι θα γινόταν αν μαθαινόταν πως ήταν και ομοφυλόφιλος... Και αν νομίζετε ότι δεν υπάρχει κανείς που να εκπροσωπεί τον συγκεκριμένο συνδυασμό αθλητή τη δεδομένη εποχή κάνετε λάθος γιατί υπάρχει και η περίπτωσή του είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές στην ιστορία του ποδοσφαίρου.

Ο λόγος για τον Τζάστιν Φάσανου, ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που ανέδειξε το αγγλικό ποδόσφαιρο στις αρχές της δεκαετίας του '80, ο οποίος πέρα από το γεγονός ότι αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία από αρκετούς λόγω του μαύρου χρώματος του δέρματός του αποφάσισε να σηκώσει μόνος του και έναν μαρτυρικό σταυρό, ανακοινώνοντας καθαρά και ξάστερα το 1990 πως ήταν ομοφυλόφιλος.

Εκείνη η αποκάλυψή του, είχε πέσει σαν "κεραυνός εν αιθρία" σε μία άκρως συντηρητική χώρα (το ποδόσφαιρό της δεν αποτελούσε εξαίρεση), όμως ακόμα μεγαλύτερο ταρακούνημα δέχτηκε η φίλαθλη κοινή γνώμη οκτώ χρόνια αργότερα που ο Τζάστιν Φάσανου δεν άντεξε άλλο και έδωσε τραγικό επίλογο στη ζωή του στα 37 του χρόνια.

Πώς όμως η μεγάλη μαύρη ελπίδα του βρετανικού ποδοσφαίρου κάποια εποχή και ο παίκτης για τον οποίο η δις πρωταθλήτρια Ευρώπης Νότιγχαμ Φόρεστ τίναξε τη μπάνκα στον αέρα, τέθηκε μερικά χρόνια αργότερα στο ποδοσφαιρικό περιθώριο και έφτασε στο σημείο να κόψει ο ίδιος το νήμα της ζωής του για να απαλλαγεί οριστικά από τους εφιάλτες του; Το Sport24.gr καταγράφει τους σημαντικότερους σταθμούς της καριέρας και της ζωής του Τζάστιν Φάσανου.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του μόνο εύκολα δεν ήταν καθώς τόσο αυτός όσο και ο αδερφός του, Τζον, δόθηκαν από τους γονείς τους σε ίδρυμα προκειμένου να βρεθεί για αυτούς κάποια ανάδοχη οικογένεια, με τον Τζάστιν πάντως να σφυρηλατείται από τις δυσκολίες και στα 15 του χρόνια να θεωρείται ένας αρκετά υποσχόμενος μποξέρ στην κατηγορία βαρεών βαρών.

Θα μπορούσε να ακολουθήσει αυτό το δρόμο και να έχει μία λαμπρή πορεία όμως εξαιτίας ενός σκάουτ της Νόριτς που τον έπεισε πως θα μπορούσε να κάνει καριέρα στο ποδόσφαιρο, πείστηκε τελικά και υπέγραψε το πρώτο του συμβόλαιο ως ερασιτέχνης στα "καναρίνια".

Στις 13 Ιανουαρίου του 1979 έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα της Νόριτς όντας μόλις 17 ετών ενώ το ματς που τον "απογείωσε" και έκανε το όνομά του να συζητηθεί σε όλο το Νησί ήταν κόντρα στη Λίβερπουλ τη σεζόν 1979-80, σε ένα συγκλονιστικό ματς των δύο ομάδων που είχε έληξε  ισόπαλο με 3-3.

Κάτι που ήταν απόλυτως φυσιολογικό καθώς είχε επισφραγίσει την πολύ καλή εμφάνισή του απέναντι στους "κόκκινους" (σε έναν τραγικό αγωνιστικό χώρο) με ένα γκολ αριστούργημα, μία ασύλληπτη βολίδα από μακρινή απόσταση που είχε αφήσει άγαλμα τον σπουδαίο Ρέι Κλέμενς.

Το γκολ του Φάσανου κέρδισε τον τίτλο του "Goal of the Season" ενώ εκείνος με "προίκα" τα 35 γκολ σε 90 εμφανίσεις με τη Νόριτς σε μία τριετία αλλά και τις εξαιρετικές εμφανίσεις του με την εθνική Αγγλίας Κ21 κέρδισε μία μεγάλη μεταγραφή.

Αυτή πραγματοποιήθηκε το 1981 όταν η πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1979 και του 1980, Νότιγχαμ Φόρεστ, "πείστηκε" για την αξία του και έδωσε ένα σκασμό λεφτά για να τον ντύσει στα κόκκινα. Η ομάδα του Μπράιαν Κλαφ έκανε τον Φάσανου τον πρώτο μαύρο ποδοσφαιριστή του οποίου η μεταγραφή στοίχισε περισσότερο από 1 εκατομμύριο λίρες ενώ ο ίδιος ήταν ο πρώτος μαύρος παίκτης στη Βρετανία ο οποίος πουλιόταν σε μεγάλη ομάδα της χώρας. Οι στιγμές εκείνες ήταν πρωτόφαντες για το αγγλικό ποδόσφαιρο πέρα από κάθε αμφιβολία.

Η απόσταση όμως από τον παράδεισο μέχρι την κόλαση δεν ήταν τόσο μεγάλη και εκείνος χρειάστηκε λιγότερο από έναν χρόνο για να την καλύψει. Είναι χαρακτηριστικό πως πήγε στη Φόρεστ ως ένας 19χρονος ταλαντούχος επιθετικός, διεθνής με την εθνική ελπίδων της Αγγλίας, ο οποίος προοριζόταν για αντικαταστάτης του σπουδαίου Τρέβορ Φράνσις (μετακόμισε στο Μάντσεστερ για λογαριασμό της Σίτι) και το τέλος της πρώτης του σεζόν εκεί τον βρήκε να μετράει μόλις 3 γκολ σε 32 συμμετοχές του.

Ο Φάσανου δεν μπόρεσε ποτέ να πείσει τον αυστηρό και ιδιόρρυθμο Μπράιαν Κλαφ για την αξία του και έδειχνε να βρίσκεται "έξω από τα νερά του" καθόλη τη διάρκεια της σεζόν, ενώ πέρα της προβληματικής αγωνιστικής του συμπεριφοράς είχε αρχίσει να δίνει τροφή για σχόλια εντός των αποδυτηρίων ελέω των επισκέψεών του σε γκέι μπαρ της περιοχής.

Ο Κλαφ έχει γράψει μάλιστα στην αυτοβιογραφία του (κυκλοφόρησε το 1994) πόσο πολύ τον ενοχλούσε η "συμπεριφορά" του νεαρού παίκτη του και οι φήμες που κυκλοφορούσαν για τα μέρη που σύχναζε ενώ σε αυτήν έχει περιγράψει μία λεκτική επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον του Φάσανου στα αποδυτήρια μπροστά και σε άλλους παίκτες.

"Τζάστιν, πού πας αν θες να πάρεις μια φραντζόλα ψωμί" τον ρώτησα. "Σε έναν φούρνο, υποθέτω". "Πού πας αν θες να πάρεις ένα μπούτι αρνιού;". "Στον χασάπη". "Ε τότε γιατί συνεχίζεις να πηγαίνεις σε αυτό το κωλοκλάμπ με τις αδελφές;". Όπως γίνεται αντιληπτό, το κλίμα ήταν ιδιαίτερα βαρύ για τον Φάσανο και από τη στιγμή που δεν τον "βοηθούσαν" και οι εμφανίσεις του, στο φινάλε της σεζόν αποχαιρέτησε την ομάδα.

Σε μία χρονιά που η Νότιγχαμ Φόρεστ είχε τερματίσει στην 12η θέση και με κανέναν παίκτη της να διασώζεται από το ναυάγιο, όλα σχεδόν τα βάρη έπεσαν πάνω στον Φάσανου, ο οποίος λειτούργησε ως ο αποδιοπομπαίος τράγος και η "κολυμβήθρα του Σιλωάμ" για όλους τους άλλους. Αυτό αποδεικνύεται μάλιστα από το γεγονός πως όταν ο Κλαφ έμαθε μέσα στη σεζόν για τις επισκέψεις του σε γκει νυχτερινά κλαμπ και μπαρ της περιοχής, τον έβαζε αρκετές φορές να προπονείται ξεχωριστά από τους υπόλοιπους παίκτες.

"Το γκολ του κόντρα στη Λίβερπουλ με έκανε να πετάξω 1.000.000 λίρες", έχει δηλώσει στην αυτοβιογραφία του αναφορικά με την απόκτηση του Φάσανου ο θρυλικός Κλαφ, ο οποίος τον πούλησε με πολύ λιγότερα χρήματα (150.000 λίρες) στη Νοτς Κάουντι τον Δεκέμβριο του 1982, ενώ τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου τον είχε δώσει δανεικό στη Σαουθάμπτον.

Τα τρία χρόνια παρουσίας του στη Νοτς Κάουντι (1982-85) κρίνονται αρκετά ικανοποιητικά αν αναλογιστεί κανείς τα 20 γκολ σε 64 συμμετοχές του, ωστόσο στο διάστημα αυτό είχε και έναν σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο που ουσιαστικά έβαλε φρένο στην καριέρα του. Τα επόμενα χρόνια βρήκαν άλλους μαύρους ποδοσφαιριστές να παίρνουν τη θέση του στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας όπως οι Τζον Μπαρνς, Πολ ΜακΓκραθ αλλά και ο αδερφός του Τζον, με τον Τζάστιν από την πλευρά του να ξοδεύει τα περισσότερα από τα χρήματά που είχε κερδίσει για την ιατρική αποκατάστασή του.

Ακολούθησαν πολλές ακόμα ομάδες για αυτόν σε Αγγλία και ΗΠΑ, όμως δεν έπαψε ποτέ να αντιμετωπίζει ομοφοβικές συμπεριφορές (από συμπαίκτες, προπονητές, αντιπάλους, ενίοτε και από τον Τύπο μέσω σχολίων), όπως αυτές που συνάντησε στη Νότιγχαμ Φόρεστ και οι οποίες τον έσπρωχναν ολοένα και περισσότερο προς το περιθώριο. Ακόμα και ο ίδιος ο αδερφός του Τζον του είχε γυρίσει επιδεικτικά την πλάτη ενώ τον είχε πληγώσει ανεπανόρθωτα με μία συνέντευξή του όπου έλεγε πως "ο Τζάστιν είναι η ντροπή, το απόβλητο της οικογένειας".

Με την καριέρα του να έχει πάρει φυσιολογικά την κατιούσα και τον ίδιο να είναι στριμωγμένος οικονομικά έχοντας δώσει κοντά στις 200.000 λίρες για τις επεμβάσεις στα γόνατά του, ο Τζάστιν Φάσανο ήταν πλέον στόχος για τα αγγλικά ταμπλόιντ και μάλιστα ευάλωτος. Οι φήμες αναφορικά με την πρόθεσή του να παραδεχτεί την ομοφυλοφιλία του οργίαζαν και έτσι, το άλλοτε υπερήφανο "καναρίνι" της Νόριτς κανόνισε με τον ατζέντη του να διαπραγματευτεί μία αποκλειστική συνέντευξη στη "Sun".

 Μέσω αυτής ο Φάσανου έγινε ο πρώτος εν ενεργεία παίκτης που αποκάλυψε δημόσια τις ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές του προτιμήσεις (υποστήριξε πως ήταν γενικά αποδεκτός από τους συμπαίκτες του στα αποδυτήρια αν και γινόταν στόχος κακόβουλων πειραγμάτων από αυτούς) ενώ παραδέχτηκε πως μεταξύ των ερωτικών του συντρόφων ήταν ένας παντρεμένος βουλευτής του συντηρητικού κόμματος και γνωστοί τηλεοπτικοί αστέρες!

Τα επόμενα χρόνια βρήκαν τον Φάσανο να αγωνίζεται σε ομάδες μικρότερων κατηγοριών σε Αγγλία, Σκωτία, Σουηδία, ΗΠΑ και Νέα Ζηλανδία έχοντας αξιοπρεπή στατιστικά ενώ το 1997 έριξε τίτλους τέλους στην καριέρα του ως ποδοσφαιριστής και πήγε να κάνει αμέσως τη μετάβαση σε αυτή του προπονητή καθώς ανέλαβε την Maryland Mania, ομάδα στη δεύτερη κατηγορία της A-League με συμμετοχή ομάδων από τις ΗΠΑ και τον Καναδά.

Τα σχέδια όμως που είχε για ένα νέο, φρέσκο ξεκίνημα ως προπονητής καταποντίστηκαν τον Μάρτιο του 1998, μετά από καταγγελία που έγινε από 17χρονο εις βάρος του για σεξουαλική κακοποίηση λίγες μέρες νωρίτερα. Ο Τζάστιν αρνήθηκε τις κατηγορίες υποστηρίζοντας πως υπήρχε απόλυτη συναίνεση από την πλευρά του νεαρού και αμέσως έφυγε κρυφά από τις ΗΠΑ με τον φοβο πως σε περίπτωση σύλληψής του δεν θα είχε δίκαιη δίκη.

Δύο μήνες αργότερα και συγκεκριμένα στις 2 Μαΐου 1998 βρέθηκε κρεμασμένος από ένα καλώδιο σε ένα εγκαταλελειμμένο γκαράζ στο Βόρειο Λονδίνο, περίπου δύο χιλιόμετρα μακριά από το μέρος που είχε δει για πρώτη φορά το φως του κόσμου 37 χρόνια πριν. Στο σημείωμα αυτοκτονίας που άφησε πίσω του διατράνωνε για μία ακόμα φορά την αθωώτητά του ενώ τα τελευταία του λόγια στο χαρτί ήταν: "Ελπίζω ο Χριστός που αγαπώ να με υποδεχτεί σπίτι".

Μετά από αυτή την πράξη αρκετοί ήταν εκείνοι που μετάνιωσαν για όσα του είχαν καταλογίσει αλλά και για το πόσο κακοπροαίρετα τον είχαν αντιμετωπίσει, μεταξύ αυτών και ο αδερφός του Τζον. Ίσως να άρχισαν σιγά σιγά να συνειδητοποιούν πως η ομοφοβία είναι και αυτή μία μορφή ρατσισμού.

sport24.gr