Η τραγωδία του Χέιζελ

Έχει χαρακτηριστεί μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και όχι άδικα, καθώς 39 άτομα έχασαν τη ζωή τους το απόγευμα της 29ης Μαΐου 1985, στο στάδιο «Χέιζελ» των Βρυξελλών.

Οι επιζώντες από αυτήν την τραγωδία προσπαθούν εδώ και 31 χρόνια να σβήσουν από την μνήμη τους τις εικόνες της φρίκης. Όταν όμως καλούνται να μιλήσουν για εκείνη την ημέρα είναι σαν να μην έχει περάσει ούτε ένα λεπτό. Θυμούνται την παραμικρή λεπτομέρεια. Ακόμα και τις φωνές…

Απόγευμα 29ης Μαΐου 1985. Η Γιουβέντους αντιμετωπίζει τη Λίβερπουλ στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Διαιτητής του αγώνα είχε κληρωθεί ο Ελβετός Ντέινα. Από το στάδιο των Βρυξελλών, περισσότεροι από 60 τηλεοπτικοί σταθμοί μετέφεραν στις χώρες τους την εικόνα του αγώνα. Από τη μια πλευρά του σταδίου υπήρχε κόσμος ντυμένος στα ασπρόμαυρα. Από την άλλη στα κόκκινα. Οι οπαδοί και των δύο ομάδων τραγουδούσαν συνθήματα και κουνούσαν σημαίες, δημιουργώντας μια πολύ όμορφη ατμόσφαιρα. Μεταξύ τους υπήρχε μεγάλη αστυνομική δύναμη, αλλά κανείς δεν έδειχνε να ανησυχεί.

Στις 5 το απόγευμα είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 60,000 οπαδοί στο στάδιο, με τους περισσότερους Άγγλους όμως να έχουν καταναλώσει-κατά την προσφιλή τους συνήθεια- μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Ο τομέας «Ζ» ήταν δίπλα στους φανατικούς οπαδούς της Λίβερπουλ. Αυτές οι θέσεις προορίζονταν για Βέλγους που δεν είχαν καμία ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένη ομάδα. Εκεί είχαν καθίσει και αρκετοί Ιταλοί, φίλοι της Γιουβέντους, οι οποίοι είχαν ταξιδέψει στις Βρυξέλες για να απολαύσουν τον τελικό, πράγμα φυσιολογικό αν αναλογισθεί κανείς την έντονη παρουσία Ιταλών μεταναστών σε όλο το Βέλγιο. Η πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών, ήταν οικογενειάρχες που είχαν μαζί τους και μικρά παιδιά…

Η τραγωδία απείχε μόλις δέκα λεπτά! Στις 7 το απόγευμα είχε καθοριστεί η ώρα έναρξης του αγώνα. Τα συνθήματα από τους οπαδούς των δύο ομάδων έδιναν και έπαιρναν, δημιουργώντας μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Ο τομέας «Ζ» βρισκόταν δίπλα στους Άγγλους χούλιγκαν και οι οπαδοί που είχαν κατακλύσει την κερκίδα αυτή δεν είχαν καμία προστασία, αφού στην επικίνδυνη ζώνη υπήρχε ελάχιστη αστυνομική δύναμη. Στις τάξεις των Άγγλων φιλάθλων, είχαν εισχωρήσει αρκετοί χούλιγκαν χωρίς εισιτήριο σε κατάσταση μέθης, δημιουργώντας μια ανυπόφορη κατάσταση. Τα πνεύματα μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων είχαν πλέον οξυνθεί.

Περίπου μια ώρα πριν από τη σέντρα του αγώνα, οι οπαδοί της Λίβερπουλ πέρασαν το διαχωριστικό και επιτέθηκαν με ορμή στους Ιταλούς που βρίσκονταν στον τομέα «Ζ». Ορισμένοι Ιταλοί αντεπιτέθηκαν. Για αρκετά λεπτά, καθίσματα και διάφορα άλλα αντικείμενα είχαν δημιουργήσει μια…νοητή γέφυρα στα δύο «στρατόπεδα». Ωστόσο, οι Άγγλοι συνέχισαν να συρρέουν κατά δεκάδες στον τομέα «Ζ», αναγκάζοντας σχεδόν ολόκληρη τη μάζα των οπαδών της Γιουβέντους να υποχωρήσει. Αρκετοί Ιταλοί στοιβάχτηκαν σε έναν τοίχο στο τέλος της εξέδρας, ο οποίος κατέρρευσε από το βάρος. Δεκάδες άνθρωποι παγιδεύτηκαν κάτω από τα συντρίμμια, τη στιγμή που εκατοντάδες περνούσαν από πάνω τους για να σωθούν. Τριάντα εννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων 32 Ιταλοί, τέσσερις Βέλγοι, δύο Γάλλοι και ένας Ιρλανδός. Περισσότεροι από 350 τραυματίστηκαν, αλλά η χαοτική κατάσταση που επικρατούσε και η περιορισμένες δυνάμεις των Αρχών καθυστέρησαν την ιατρική περίθαλψη.

Την ώρα που δεκάδες ανθρώπινα σώματα βρίσκονταν στο έδαφος, ορισμένοι Ιταλοί επεδίωξαν εκδίκηση και έτρεξαν προς το μέρος των φιλάθλων της Λίβερπουλ. Η Αστυνομία προσπάθησε να σταματήσει αυτήν την επίθεση και οι τηλεοπτικές εικόνες έδειξαν τις μάχες που ακολούθησαν. Μεταξύ αυτών, ένας Ιταλός να απειλεί με επαναληπτική καραμπίνα έναν αστυνομικό.

Η μαρτυρία ενός από τους επιζώντες είναι συγκλονιστική. «Σώματα ήταν πεσμένα κάτω και δεν αντιδρούσαν. Πολλά από τα μικρά παιδιά πέθαναν από ασφυξία αφού τα είχαν πατήσει» λέει ένας Ιταλός. Όταν μάλιστα του μιλούν για τύχη εκείνος απαντά: «Τύχη; Ποια τύχη; Εγώ δεν πρόκειται ποτέ πια να έχω φυσιολογική ζωή. Κάθε μέρα, κάθε βράδυ, σε κάθε όνειρο μου βλέπω τους ανθρώπους εκείνους που πέθαιναν. Βλέπω τα παιδάκια που δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα. Είναι τύχη αυτή;» Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα του.

Η τραγωδία μεταδόθηκε ζωντανά σε όλο τον κόσμο μέσω των τηλεοπτικών σταθμών. Ο αγώνας φυσικά δεν είχε αρχίσει. Η UEFA και οι Βέλγοι απέφυγαν να αποκαλύψουν την πραγματική τραγωδία. Οι δημοσιογράφοι που προσπαθούσαν να δουν τι ακριβώς είχε συμβεί έβρισκαν κλειστές πόρτες. Κανείς δεν μιλούσε για νεκρούς. Οι διοργανωτές έκαναν τα πάντα για να μην φτάσουν στα αυτιά των ποδοσφαιριστών, οι λεπτομέρειες για το συμβάν. Τελικά, οι αρχηγοί των δύο ομάδων, Ο Νιλ και ο Σιρέα, πήραν το μικρόφωνο του σταδίου, καλώντας τα πλήθη να ηρεμήσουν, ανακοινώνοντας παράλληλα ότι το παιχνίδι θα γινόταν κανονικά. Εξάλλου, οι εντολές των ηγετών των δύο κρατών, όσο και αυτές της UEFA, απαιτούσαν το παιχνίδι να διεξαχθεί κανονικά.

Στις Βρυξέλες το ρολόι έδειχνε 21:39 όταν ξεκίνησε το παιχνίδι. Κανείς δεν ήξερε πόσα άτομα είχαν χάσει τη ζωή τους. Ότι κάποιοι είχαν σκοτωθεί είχε διαδοθεί. Αρκετοί υποστήριξαν ότι θα έπρεπε να αναβληθεί το ματς. Τελικά όμως δεν έγινε κάτι τέτοιο. Εκείνη τη στιγμή μπορεί να φαινόταν απάνθρωπο, αλλά ήταν η πιο σωστή λύση. Όσο για τον αγώνα; Δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Έμοιαζε με… φιλικό.

Η αναμέτρηση προφανώς διεξήχθη κάτω από ένα εξαιρετικά τεταμένο κλίμα, όπου οι άμεσα εμπλεκόμενοι, οι ποδοσφαιριστές, δεν γνώριζαν το ακριβές μέγεθος της τραγωδίας. Ο διαιτητής, ο Ελβετός Ντέινα, ίσως γνώριζε κάτι περισσότερο και ως εκ τούτου ενήργησε... κατευναστικά. Στο 56ο λεπτό της συνάντησης Μπόνιεκ ανατράπηκε φανερά εκτός της μεγάλης περιοχής, ωστόσο ο Ελβετός ρέφερ έδειξε την άσπρη βούλα. Ο Πλατινί ανέλαβε την εκτέλεση της εσχάτης των ποινών, βάζοντας την «Μεγάλη Κυρία» μπροστά στο σκορ. Ο Γάλλος άσος μη αντιλαμβανόμενος τη σοβαρότητα της κατάστασης, πανηγυρίζει έξαλλα το γκολ προκαλώντας τα πικρόχολα σχόλια των παρευρισκομένων. Η Γιουβέντους διατηρεί το προβάδισμα, αλλά λίγο αργότερα ο «άρχων του αγώνα», κλείνει τα μάτια σε ανατροπή του Γουίλαν εντός της μεγάλης περιοχής των «Μπιανκονέρι», καταδικάζοντας ουσιαστικά τους «Ρεντς».

Αυτή ίσως να ήταν η επιθυμητή από την από την πλειοψηφία κατάληξη του αγώνα, ώστε να μην υπάρξουν άλλα έκτροπά μέχρι την ολοκλήρωση της βραδιάς. Δεν είναι λίγοι που υποστηρίζουν ότι ο διαιτητής δέχθηκε εντολές για να καθορίσει το αποτέλεσμα. Το ποδόσφαιρο, όμως, έχασε εκείνη τη βραδιά κάτι περισσότερο από μία δίκαιη απονομή...

Η επόμενη μέρα ήταν κάτι παραπάνω από τραγική. Ο παρατηρητής τη ΟΥΕΦΑ, Γκούντερ Σνάιντερ, επιρρίπτει ευθύνες αποκλειστικά στους Αγγλους, αθωώνοντας τόσο τους διοργανωτές του αγώνα, όσο και τους αρμόδιους του γηπέδου, τη βελγική αστυνομία και τους φιλάθλους της Γιουβέντους.

Η Λίβερπουλ, υπόλογη στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, έπρεπε να υποστεί σοβαρές κυρώσεις. Στις 31 Μαΐου, η πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, πιέζει την αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία να αποσύρει τους αγγλικούς συλλόγους από τις διεθνείς διοργανώσεις. Δύο μέρες αργότερα, η ΟΥΕΦΑ τους αποβάλλει από τις διοργανώσεις της για "αδιευκρίνιστο χρονικό διάστημα". Στις 6 Ιουνίου η ΦΙΦΑ επεκτείνει την ποινή σε κάθε ματς παγκοσμίως, αλλά τελικώς μία εβδομάδα αργότερα επιτρέπεται στους Αγγλους να δίνουν διεθνή φιλικά. Η ποινή δεν αφορούσε την εθνική Αγγλίας.

Η Βρετανική Αστυνομία εξέτασε από την πλευρά της το βίντεο του αγώνα και συνέλαβε 27 άτομα με την υποψία της ανθρωποκτονίας. Η πλειοψηφία εξ αυτών, γνωστοί χούλιγκαν από το Λίβερπουλ και τα περίχωρα. Το 1989, μετά από πεντάμηνη δίκη στο Βέλγιο, δεκατέσσερις οπαδοί της Λίβερπουλ καταδικάστηκαν σε τρία χρόνια φυλάκιση για ανθρωποκτονία από αμέλεια. Στην κατάληξη της υπόθεσης, ουδείς εξέτισε ποινή κάθειρξης.

Το στάδιο της καταστροφής, το "Χέιζελ", συνέχισε να λειτουργεί για περίπου δέκα χρόνια, φιλοξενώντας, όμως, αθλητικά γεγονότα που δεν είχαν σχέση με το ποδόσφαιρο. Το 1995 κατεδαφίστηκε και έδωσε τη θέση του στο "Κινγκ Μποντουέν", στο οποίο διεξήχθη ο τελικός του κυπέλλου κυπελλούχων του 1996, μεταξύ της Παρί Σεν Ζερμέν και της Ραπίντ Βιέννης (1-0 οι Γάλλοι).

Οι άτυχοι οπαδοί

Τα ονόματα των 39 άτυχων οπαδών που βρήκαν τον θάνατο τη νύχτα της 29ης Μαϊου του 1985 στο στάδιο "Χέιζελ" των Βρυξελλών, είναι τα παρακάτω (σε παρένθεση οι ηλικίες των θυμάτων):

Ρόκο Ατσέρα (29), Μπρούνο Μπάλι (50), Αλφονς Μπος, Τζιανκάρλο Μπρουσκέρα (21), Αντρέα Καζούλα (11), Τζιοβάνι Καζούλα (44), Νίνο Τσερούλο (24), Βίλι Σιέλενς, Τζιουζεπίνα Κόντι (17), Ντιρκ Ντενέκι, Ντιονίζιο Φάμπρο (51), Ζακ Φρανσουά, Εουτζένιο Γκαλιάνο (35), Φραντσέσκο Γκάλι (25), Τζιανκάρλο Γκονέλι (20), Φραντσέσκο Γκάλι (25), Τζιανκάρλο Γκονέλι (20), Αλμπέρτο Γκουαρίνι (21), Τζιοβαίνιο Λαντίνι (50), Ρομπέρτο Λορεντίνι (31), Μπάρμπαρα Λούσι (58), Φράνκο Μαρτέλι (46), Λόρις Μεσόρε (28), Τζιάνι Μαστρολάκο (20), Σέρτζιο Μπαστίνο Ματσίνο (20), Λουτσιάνο Ρόκο Παπαλούκα (38), Λουίτζι Πιντόνε (31), Μπέντο Πιστολάτο (50), Πάτρικ Ράντκλιφ, Ντομένικο Ραγκάτσι (44), Αντόνιο Ρανιανέζε (29), Κλοντ Ρομπέρ, Μάριο Ρόνκι (43), Ντομένικο Ρούσο (28), Ταρτσίζιο Σάλβι (49), Τζιανφράνκο Σάρτο (47), Αμεντέο Τζιουζέπε Σπαλαόρε (55), Μάριο Σπάνου (41), Ταρτσίζιο Βεντουρίν (23), Ζαν Μισέλ Βαλά, Κλαούντιο Τζαβαρόνι (28)

Εικόνες συμφιλίωσης 20 χρόνια μετά

Στα προημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ του 2005, η κληρωτίδα έφερε αντιμέτωπες τη Λίβερπουλ και τη Γιουβέντους, είκοσι χρόνια μετά την τραγωδία. Μέχρι τότε, δεν είχε διεξαχθεί άλλο παιχνίδι μεταξύ τους, επίσημο και μη. Το συγκρότημα του Ράφα Μπενίτεθ ήταν αυτό που πήρε την πρόκριση, κερδίζοντας με 2-1 στο "Ανφιλντ" και αποσπώντας "λευκή" ισοπαλία στο Τορίνο.

Στο περιθώριο του αγώνα, σημειώθηκαν μικρής έκτασης επεισόδια, παρά τα πολλά μέτρα ασφαλείας που είχαν ληφθεί, ενώ στην αναμέτρηση της Αγγλίας, οι φίλοι της Λίβερπουλ σήκωσαν ένα πανό συγγνώμης και φιλίας, το οποίο βρήκε ανταπόκριση από την μεγαλύτερη μερίδα φίλων της Γιουβέντους.

Ντοκιμαντέρ από το «BBC»

Μέρος 1^ο

Deprecated: Non-static method AllVideosHelper::getTemplatePath() should not be called statically, assuming $this from incompatible context in /home/esoccer1/public_html/plugins/content/jw_allvideos/jw_allvideos.php on line 346