Όταν το 1968 ο Τόμι Σμίθ και ο Τζον Κάρλος ύψωσαν τις γροθιές τους στους Ολυμπιακούς του Μεξικό

Απο την Αλέκα Ζουμή Όταν το 1968 ο Τόμι Σμίθ και ο Τζον Κάρλος ύψωσαν τις γροθιές τους στους Ολυμπιακούς του Μεξικό   

16 Οκτωβρίου του 1968... Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Μεξικού σε εξέλιξη... Η σημαία των ΗΠΑ κυματίζει σε μια ακόμη απονομή... Στο υψηλότερο σημείο... Οι νικητές των 200μέτρων ανεβαίνουν στο βάθρο... Ο Τόμι Σμιθ στην 1^η θέση, ο Τζον Κάρλος στην 3^η...

Κι εκεί, μπροστά σε χιλιάδες κόσμου, υψώνουν την γροθιά σε μαύρο γάντι, σκύβουν το κεφάλι, χαιρετούν με το salute της Μαύρης Δύναμης... Καταγγέλλουν σε ολόκληρη την ανθρωπότητα τον ρατσισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες... Η στιγμή που αξίζει να λέγεσαι άνθρωπος... Η στιγμή που αξίζει να αγωνίζεσαι... Εκείνη η στιγμή αποθανατίστηκε για πάντα από τον φωτογράφο του Life, Τζον Ντόμινς... Εκείνες οι γροθιές έμειναν για πάντα στην ιστορία... Εκείνοι οι πρωταγωνιστές πλήρωσαν το ακριβό τίμημα...

Για δικαιοσύνη...

Τόμι Σμιθ, Τζον Κάρλος... Δύο από τα πλέον κοινά ονόματα στις Ηνωμένες Πολιτείες... Δύο από τους πλέον ξεχωριστούς αθλητές που ανέδειξε ποτέ η Αμερική... Το χρονικό σημείο της συγκεκριμένης ιστορικής έκφρασης των δύο ήταν κομβικό... Εχει προηγηθεί η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο πόλεμος του Βιετνάμ μαίνεται, ο γαλλικός Μάης συγκλονίζει την  Ευρώπη και οι «Μαύροι Πάνθηρες» μάχονται για τα δικαιώματα των μαύρων των ΗΠΑ.

Σμιθ και Κάρλος δεν μένουν ανεπηρέαστοι... Επιλέγουν τον αγώνα από μια σπουδαία καριέρα... Επιλέγουν την έκφραση από την σιωπή. Και όλα γίνονται ευκολότερα όταν διαπιστώνουν ότι βρίσκονται μέσα στα μετάλλια... 1^ος ο Σμιθ, 3^ος ο Κάρλος και στη δεύτερη θέση ο Αυστραλός Πίτερ Νόρμαν... Ο λευκός σπρίντερ ενημερώνεται και τάσσεται υπέρ τους...

Αποφασίζουν να εμφανιστούν φορώντας μόνο μαύρες κάλτσες, θέλοντας να συμβολίσουν έτσι την φτώχεια των μαύρων. Αλλά δεν μένουν εκεί... Αποφασίζουν να υψώσουν τις γροθιές τους ψηλά, φορώντας μαύρα γάντια... Την τελευταία στιγμή ο Κάρλος ξεχνάει το γάντι του... Οι δύο μαύροι αθλητές φορούν από ένα... Κι έχουν συμπαραστάτη τους τον Νόρμαν  που συμμετέχει φορώντας κονκάρδα αντιρατσιστικής οργάνωσης... Κι όταν αρχίζει ο εθνικός ύμνος των ΗΠΑ, υψώνουν τις γροθιές τους...

H θρυλική κούρσα και ο χαιρετισμός



«...Δεν έχουν δικαίωμα να χαλάσουν την γιορτή...»

Ηταν ο χαιρετισμός των «Μαύρων Πανθήρων»; Ηταν απλώς μια έκφραση υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων; Εμεινε σίγουρα στην ιστορία... Οι θεατές γιουχάρουν τους νικητές... Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή τους αποβάλλει από τους αγώνες... Ο Σμιθ και ο Κάρλος πληρώνουν ακριβό τίμημα... Βγαίνουν στο περιθώριο... Επιστρέφουν στην χώρα τους όπου αναγκάζονται να κάνουν δουλειές του ποδαριού για ένα κομμάτι ψωμί... Η γυναίκα του Τόμι τον χωρίζει. Η γυναίκα του Τζον αυτοκτονεί.

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια, μέχρι η Αμερική να αποτινάξει από πάνω της την ντροπή του ρατσισμού και των διακρίσεων κατά των μαύρων, για να δικαιωθούν και να λάβουν τιμητικές διακρίσεις... Το τίμημα πλήρωσε και ο Πίτερ Νόρμαν... Του απαγόρευσαν να συμμετάσχει στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες παρότι είχε προκριθεί...

 Το 2006, οι μαύροι σύντροφοί του, τον οδήγησαν στην τελευταία του κατοικία, κουβαλώντας στους ώμους τους το φέρετρό του...
«Τα άλογα του ιπποδρόμου, τα κοκόρια στις κοκορομαχίες και οι αθλητές δεν έχουν το δικαίωμα να χαλάσουν τη γιορτή», όπως γράφει ο Εντουάρντο Γκαλεάνο στους «Καθρέφτες».
 

Ακούστε: stokokkino.gr